جرم منازعه، قسمت اول

نویسنده : عبادی بشیر، مقصود ؛

(‎4 صفحه – از 30 تا 33 )

خلاصه ماشینی: “(دهخدا،1377،ج 14،ص 21556)منازعه به عنوان جرمی علیهاشخاص،اولین‌بار در قانون مجازات عمومیمصوب 1304 مورد توجه قانونگذار قرار گرفت؛براساس ماده 175 این قانون:«هرگاه در اثنایمنازعه که چند نفر به خصوص در آن مشارکتداشته‌اند،قتل یا جرح یا ضرب واقع شود و مرتکبشخصا معلوم نباشد،هریک از آنها در صورتوقوع قتل،به یک الی سه سال و در صورتوقوع جرح،به سه ماه الی یک سال و در صورتضرب،به سه الی شش ماه حبس تادیبی محکوممی‌شوند. در مقابل،این سوال نیز مطرح می‌شود که آیاحد اکثری نیز از حیث تعداد شرکت‌کنندگانوجود دارد یا با هر تعدادی این جرم قابل تحققاست؟ظاهرا ماده 175 قانون مجازات عمومی،قائل به چنین محدودیتی بوده است؛قید«چندنفر به خصوص»ناظر بر افراد محصور استو در نزاع غیر محصور قابل اعمال نیست. »(پاد،1354،ص 151)درماده 615 قانون مجازات اسلامی،چنین قیدیدیده نمی‌شود و لذا منازعه میان افراد نامعلومغیر محصور نیز مشمول این ماده است،مگراین‌که تعداد منازعین به حدی زیاد باشد کهاقدام آنها نوعی شورش و انقلاب تلقی و اقدامعلیه امنیت قلمداد شود. نزاع،ظاهر در انجام کار مثبت می‌باشد،لذا باترک فعل محقق نمی‌شود و فعل مثبت نیز بهصورت لفظی کافی به مقصود نیست و باید عملیباشد؛پس اگر یک نفر بزند و طرف مقابل صرفالفاظی نماید،جرم منازعه محقق نشده و ممکناست مشمول ماده 618 قانون مجازات اسلامیشود. (شکری،1381،ص 620)به نظر می‌رسد نظریه اخیر که قائل بهجرم بودن عمل،صرف نظر از شناسایی یا عدمشناسایی مرتکب یا مرتکبین قتل یا ضرب یاجرح می‌باشد،قابل قبول‌تر است؛زیرا گذشتهاز اطلاق ماده که شامل هردو صورت می‌شود،تبصره 2 این ماده نیز تمایل مقنن به این نظررا می‌رساند؛زیرا این تبصره از اعمال مجازاتقصاص و دیه بحث کرده و بدون تعیین جانی وضارب،امکان محکومیت کسی به قصاص و دیهوجود ندارد.”