صغیر بودن اولیای دم و استیفای قصاص

نویسنده : توجهی، عبدالعلی ؛

(‎6 صفحه – از 58 تا 63 )

خلاصه ماشینی: “مهمترین نظریاتی که در این زمینه ارائه گردیده عبارت است از: 1-2:لزوم انتظار تا بلوغ صغیر برخی از فقها با این استدلال که ادلهء ولایت‌ بر صغیر،فاقد عموم یا اطلاق بوده و اختصاص‌ به سرپرستی اموال و امور غیر کیفری صغیر دارد و نیز با این توجیه که حق استیفای‌ قصاص از آن صغیر است و ما نمی‌دانیم که‌ صغیر خواستار چیست و در واقع نمی‌دانیم که‌ مصلحت او کدام است،و با عنایت به اینکه‌ استیفای قصاص در حال صغیر بودن ولی دم، موجب تحقق تشفی خاطر او نمی‌شود و نیز با استناد به روایاتی که ذکر خواهد شد،بر این‌ باورند که باید تا زمان بلوغ صغیر،صبر کرد. با وجود این،نپرداختن به این روایت در برخی از کتب فقهی نظیر«جواهر الکلام»و نیز عمل‌ نکردن بعضی از فقها به مفاد آن،این احتمال‌ را تقویت می‌کند که به خاطر برخی از اشکالات،این روایت تاب مقاومت در مقابل‌ عمومات را ندارد؛زیرا اولا:این احتمال وجود دارد که در قضیهء مطرح شده در حدیث فوق، پدر به قتل رسیده و ولی دیگری نیز در میان‌ نبوده است و لذا حضرت امر به انتظار فرموده‌اند،ثانیا:احتمال دارد که این مطلب را به عنوان یک قضیهء شخصی تلقی نمود و نتوان به اطلاق آن عمل کرد،ثالثا:نقل امام‌ باقر(ع)مبنی بر اینکه حضرت امر به انتظار فرموده‌اند؛می‌تواند قرینه باشد که حضرت در صدد بیان حکم نیستند بلکه صرفا نقل جواز این امر را در صورت وجود مصلحت فرموده‌اند، چه آنکه اگر بیان حکم بود،با تعبیر«یصبر و ینتظر»بیان می‌شد.”