تحقیقی مختصر در مورد عقد(قسمت دوم)

نویسنده : علی آبادی، علی ؛

(‎4 صفحه – از 43 تا 46 )

خلاصه ماشینی: “”4 البته آقای دکتر لنگرودی کلا به ده عنوان‌ در انشاء اشاره دارد که طالبین را به مطالعه‌ مستقیم دعوت می‌نماید و با وجود اینکه‌ عده‌ای از نویسندگان اصلا عنایتی به انشاء نکرده‌اند و جمع دیگری اگر به مناسبتی بدان‌ اشاره‌ای داشته‌اند از تفصیل آن پرهیز کرده و حتی معترض آن درحد شرح اسم و معنی لغوی‌ نیز نشده‌اند،جمعی از نویسندگان با بحثهای درخور،دقایق آن را روشن نموده‌اند و راه بررسی و تتبع را بخوبی باز کرده‌اند،و در این بررسی که بر مبنای اختصار جریان دارد به‌ نظر می‌رسد که با نقل نظر استاد محمد عبده‌ (بروجردی)بتوان به دسته بندی نظریه‌های‌ مختلف تا حدودی دست یافت،ایشان عقیده‌ دارد:”قدر مشترک بین معاملات و مفهومی‌ که جامع همه آنها اعم از عقود و ایقاعات باشد انشاء است پس اگر قائم به دو طرف باشد عقد خواهد بود و اگر قائم به یک طرف باشد ایقاع‌ است‌”. “11نظریه دوم که آن نیز تقریبا منطبق بر همان عقیده تفصیلی فقه است، البته بین نظریات این دسته که به لحاظ تعداد اندکند تفاوتهایی نیز به نظر می‌رسد ولی با این همه،قدر متیقن نظر این عده نیز همان‌ تفکیک عقد معلق بر تفکیک تعلیق در انشاء و تعلیق در منشا می‌باشد،مثلا”سنگلجی‌” پس از بحث مفصلی که در خصوص انشاء و منشا چگونگی تعلیق دارد نظر خود را بر تعلیق ناپذیر بودن عقد و ایقاع اعلام‌ می‌کند12و دکتر کاتوزیان نیز علاوه بر اینکه ذیل عنوان صحت عقد معلق در قانون‌ مدنی،این گونه بیان می‌دارند که:”از عبارت‌ ماده(189)قانون مدنی به آسانی بر می‌آید که در عقود معلق انشاء به طور منجز و قطعی‌ انجام می‌گیرد و تنها اثر نهایی آن موقوف به‌ امر دیگری می‌شود پس،به بهانه عدم تعلیق‌ در انشاء،نمی‌توان در صحت معلق تردید کرد”و سپس با تکیه بر مواد دیگری‌13 صحت عقد معلق را نتیجه می‌گیرد.”