نگاهی به نهادهای مشابه شوراهای حل اختلاف قبل از انقلاب اسلامی

نویسنده : فرهمند، مجتبی ؛ یوسفی، ابوالفضل ؛

(‎6 صفحه – از 44 تا 49 )

خلاصه ماشینی: “تصویب آیین‌نامه امور خلافی مورخه 44/4/16یک حرکت مناسب و بسیار مفید بود،زیرا کهاعضای خانه انصاف را در مورد با تشخیصصلاحیت یا عدم صلاحیت نسبت به امورخلافی به خوبی راهنمایی می‌کرد و اعضایاین نهاد با مراجعه به این آیین‌نامه از جرایمیکه در صلاحیتشان بود مطلع می‌شدند،حال آنکه با بررسی قانون فعلی شورای حل اختلافدرمی‌یابیم که صلاحیت گسترده‌ای برای ایننهاد شد قضایی پیش‌بینی شده است؛ 1)صلاحیت شورا برای ایجاد صلح و سازش درکلیه جرایم قابل گذشت و جنبه خصوصی جرایمغیر قابل گذشت(ماده 8) 2)رسیدگی به جرایم بازدارنده و اقدامات تأمینیو تربیتی و امور خلافی و صدور رأی نسبت به آن(ماده 9)،حال آنکه درحالی‌که میان حقوقداناندر مورد بازدارنده یا تعزیری بودن جرایم اختلافنظر وجود دارد. بررسی‌های مربوط به دلایل ناکامی و حذفشوراهای داوری نیز حاکی از آن هستند که با&%08618DADG086G% وجود آنکه شوراهای داوری می‌توانستند نقشسازشگری داشته باشند و غیر حرفه‌ای بودناعضای آنها عامل مثبتی در این راستا بشمارمی‌رفت،لیکن قانونگذار به آنها ویژگی قضاییداده،به مرور زمان با حذف برخی صلاحیت‌هاکه ماهیت سازشگرانه بیشتری داشتند؛نظیررسیدگی به اختلاف‌های میان همسایگان واختلاف‌های خانوادگی و از روی دیگر افزایشصلاحیت‌های شورا در امر رسیدگی قضایی،پرداخت حق الزحمه به اعضای شوراها و درنظر گرفتن مشاوران دارای تخصص حقوقی،اعطای حق بازداشت متهم توسط شورا در برخیموارد و حتی صلاحیت صدور احکام حبس تادو ماه را هرچه بیشتر و برجسته‌تر ساخت،بهطوری که اگر شورا به هر دلیل از جمله تراکممراجعات نمی‌توانست به قسمتی از دعاوی مدنیو یا کیفری در حدود صلاحیت خود رسیدگیکند،این رسیدگی‌ها به دادگاه‌های کل ارجاعمی‌شد.”