عیوب موجبه فسخ نکاح

نویسنده : معرفت، محمد هادی ؛

(‎5 صفحه – از 4 تا 8 )

خلاصه ماشینی: در این استدلال به عموم روایت(که برص و جذام را بطور مطلق چه در مرد و چه در زن موجب جواز فسخ قرار داده است)و نیز قاعده«لا ضرر»که هر گونه حکم ضرری را در اسلام نتفی دانسته علاوه برقاعده«اولویت»و اعتبار عقلی،استناد شده است،سپس به دلیل مشهور اشاره می‌کند که به«اصالت صحت عقد» و روایت«و لا یرد الرجل من عیب»(17)استناد کرده‌اند. (25) شهید ثانی،در کتاب مالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام،پس از آنکه از قاضی ابن البراج و نیز از ابن جنید اسکافی-که از اکابر فقهای امامیه در قرن چهارم است،(وفات به سال 381 ه‍)نقل می‌کند:جذام و برص از عیوب مشترکه است،و هر یک از زن و مرد،اگر چنین عیبی در او یافت شد،دیگری می‌تواند عقد نکاح را فسخ کند،می‌گوید:آنچه این دو فقیه دربارۀ جذام و برص گفته‌اند،در نهایت نیکوئی است(ففی غیة الجودة). و حصول الضرر منه بالعدوی باتفاق الاطباء و اهل المعرفه مضافا الی ما اشتهر من قوله صلی الله علیه و آله و سلم«فر ن المجذوم فرارک من الاسد»و لان النفرة الناشئة من ذلک المنافیة من الاسد»و لان النفرة الناشئة من ذلک المنافیة للمقصود من الاستمتاع ازید من غیره من العیوب المتفق علیها”(26)سپس اضافه می‌کند:”این عیب حتی اگر پس از عقد به وجود آید نیز موجب فسخ است،زیرا صحیحه یاد شده اطلاق دارد. حال با این فسخ‌پذیری صرفا به عیوب مطرح شده در متون نصوص و فتاوای منحصر است،یا طبق قاعده«لا ضرر»و نظر به تعبدی نبودن مسأله،ذاتا قابل تعدیه و تسریه است؟ 6-صحیحة حماد از حلبی از امام جعفر بن محمد الصادق(ع)(قال:انما یرد النکاح من البرص و الجذام و الجنون و العقل»)(29)عام است و اطلاق دارد،شامل زن و مرد هر دو می‌گردد،و هر گونه قرینه سیاق،که موجب تبادر گردد و آن را به زن اختصاص دهد،وجود ندارد.