ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﻧﻈﺎرت ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دوﻟﺖ و ﻣﻠﺖ در ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﯽ اﯾﺮان و اﺳﻼم

نویسنده : نیکخواه سرنقی، رضا ؛ یزدان یار، محمدرضا ؛

(‎14 صفحه – از 1 تا 14 )

چکیده:
ﻫﻤﻮاره ﺑﺸﺮﯾﺖ ﺑﺪﻧﺒﺎل اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ آرﻣﺎﻧﻬﺎ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎی ﻣﺘﻌﺎﻟﯽ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در ﭼﻨﯿﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ اﻟﺰاﻣﺎﺗﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﺻﻮل ﺣﻘﻮﻗﯽ، رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻗﺮارداد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ. از اﯾﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻤﺴﮏ ﺟﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﭘﯿﺶ ﻧﯿﺎز ﭼﻨﯿﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﻗﻠﻤﺪاد ﮔﺮدد. در ﭘﺮﺗﻮ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻗﺎﻧﻮن، ﻫﻤﻮاره اراده ﻫﺎی ﻓﺮدی در ﻧﻈﺎم ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی وارد ﺷﺪه و ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﯿﺎز ﻋﻤﻮﻣﯽ ﯾﺎ اراده ﺟﻤﻌﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد، ﺗﻤﺎﯾﻼت ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﺎ اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ، ﻧﻤﺎدی ﻣﺨﻞ و ﺑﺮﻫﻢ زﻧﻨﺪه ﻫﻮﯾﺖ ﺟﻤﻌﯽ ﺷﺪه و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﻣﺎدی و ﻣﻌﻨﻮی اﻓﺮاد اﺟﺘﻤﺎع در ﺧﺪﻣﺖ ﮐﻤﺎﻻت اﻓﺮاد و اﺟﺘﻤﺎع ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺮآﻣﺪه از آﺣﺎد ﻣﻠﺖ، اﯾﻦ اراده ﻫﺎ و ﺗﻤﺎﯾﻼت ﻣﺸﺘﺮک را ﺷﺎﺧﺺ اﺻﻠﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻈﺎم ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و درآن ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ، ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻗﺎﻧﻮن، ﺧﻮد ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮک اﻋﻀﺎی اﺟﺘﻤﺎع را ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و دوﻟﺖ ﻧﯿﺰ ﺗﺎﮐﯿﺪ دارد، ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻓﺮد در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺎﯾﺮ اﻓﺮاد اﺟﺘﻤﺎع داﺷﺘﻪ و در ﭘﺮﺗﻮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻖ ﺟﺴﻨﺠﻮی رﻓﺎه، ﺳﻌﺎدت، آﺳﺎﯾﺶ و اﻣﻨﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ واﺟﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﻟﺬا اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ آن در ﺧﻼل رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻗﺎﻧﻮن، ﺑﺴﺘﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ دارد و اﺳﺎس ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﯽ اﺳﺖ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﮐﻪ ﺣﺪی از ﮐﻤﺎل را ﻃﯽ ﻧﻤﻮده، از ﻫﻤﮑﺎری ﻫﺎی ﻓﺮدی ﮔﺬر ﮐﺮده و راه ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ و ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ را در ﭘﯿﺶ رو دارد. ﭼﻨﯿﻦ اﺣﺴﺎس و ﮐﻨﺸﯽ از ﺑﺴﺘﺮ دﯾﻨﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﺑﻪ واﻗﻊ اﺳﻼم در ﮐﻨﺎر ﺳﺎﯾﺮ ادﯾﺎن اﻟﻬﯽ، ﻟﺰوم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ در اﺟﺘﻤﺎع را ﮐﻪ ﻧﻤﻮدی از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ دﯾﻨﯽ اﺳﺖ، ﻣﺪﻧﻈﺮ و ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻗﺮار داده اﺳﺖ.