منابع حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده : محسنی، فرید ؛ نجفی اسفاد، مرتضی ؛

(‎24 صفحه – از 107 تا 130 )

خلاصه ماشینی: “1-احکام اسلام 2-قانون اساسی 3-نظرات و مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام 4-نظرات شورای نگبهان 5-قوانین عادی 6-رأی ملت 7-عرف و عادات و رسوم 8-رویه قضایی 9-فرامین رئیس کشور 10-نظرات علماء حقوق همانطور که اشاره گردید برخی از منابع عام در همه کشورها و برخی در پاره‌ای از کشورها به عنوان منبع حقوق اساسی به شمار می‌آید ولی وجه تمایز آنها در میزان اعتبار، جایگاه و رتبه استنادی می‌باشد. هر چند غالبا هنگام بحث در خصوص منابع حقوق اساسی متعرض این مطالب نمی‌گردند ولی به نظر می‌رسد در بسیاری از موارد به لحاظ آنکه قوانین و مقررات کلی از طریق آئین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های دستگاههای اجرائی برای سطوح مختلف بخشهای اجرائی شکل می‌پذیرد، لذا باید در اموری که مرتبط با موضوع حقوق اساسی می‌باشند، به عنوان منبع به شمار آیند. » 3-دستورات و فرامین رهبری: هر چند فرامین رهبری به عنوان یکی از منابع حقوق اساسی مستقلا مورد بحث قرار خواهد گرفت ولی ه لحاظ ماهیت خاص رهبری در نظام سیاسی ایران و مفهوم ولایت فقیه به ویژه مباحث مربوط به مشروعیت نظام باید توجه داشت که در پاره‌ای از موارد دستورات رهبری در ایران فراتر از جنبه ارشادی بوده و در نتیجه به عنوان ضابطه و قانون تلقی می‌گردد و در بسیاری از موارد نیز مربوط به موضاعات حقوق اساسی می‌باشد. فرمانها و دستورات امام خمینی(ره)به ویژه در خصوص ایجادمجمع تشخیص مصلحت نظام قبل از اصلاحات به عمل آمده در قانون اساسی در سال 1378 و مصوبات آن مجمع خصوصا در تغییر پاره‌ای از قوانین مصوب نظیر خسارت تأخیر و مجاز شمردن آن در مورد بانکها نمونه بارزی از این امر می‌باشد 40 که مسلما به دلیل بافت و شاکله حقوق ایران متمایز از حقوق سایر کشورها است و مطالعه طبق اصل یکصد و هفتم عهده‌دار آن می‌گردد.”