بررسی احکام فقهی و حقوقی حمل و جنین (قسمت سوم)

نویسنده : قبله ای، خلیل ؛

(‎18 صفحه – از 1 تا 18 )

خلاصه ماشینی: “در کلمات فقهاء تنها یک شرط در نظر گرفته شده است که در آینده نزدیک به آن اشاره خواهد شد و آن اینکه حمل باید زنده متولد شود تا بتواند ارث ببردو اگر در بعضی از عبارات فقها شرط شده است که نطفه در حین موت، منعقد شده باشد تنها جنبه کاشفیت دارد چنانکه صاحب ریاض در تفسیر عبارت مختصر می‌گوید:”نعم یشرط العلم بوجوده عند الموت لیحکم بانتسابه الیه” (12) شهید در مسالک ذیل متن شرایع می‌نویسد:”نعم یشرط العلم بوجوده عند الموت لیحکم بانتسابه الیه” (13) صاحب جواهر قده می‌گوید:”نعم یشرط العلم بوجوده عند الموت لیحکم بانتسابه الیه” (14) . برای مثال:اگر با پسر بچه‌ای معامله کند که بلوغش مورد تردید است در اینجا می‌توان به اصل عدم وجود شرط یعنی بلوغ استناد کرد چون عدم بلوغ حالت سابقه دارد و در ظرف شک می‌توان آن را با اصل عدم بلوغ که همان استصحاب عدم بلوغ است، ثابت کرد؛ولی در مسأله مورد نظر چنین نیست یعنی شرط وراثت، زنده متولد شدن است و این عنوان(زنده متولد شدن)وجودا و عدما حالت سابقه ندارد تا مورد اصل واقع شود. در مسأله مورد نظر نیز شک فعلیت ندارد زیرا وضعیت زمان تولد بعد از موت مولود مورد توجه قرار گرفته است، یعنی حمل متولد شده شده و ما شک می‌کنیم آیا این مولود مرده در حین تولد زنده بود؟در زمان شک ما فعلیت نداشت تا استصحاب حیات شود و حکم به توارث گردد، الان هم مولود مرده است و شک به طور کلی از بین رفته و مبدل به یقین گردیده است.”