آیین دادرسی کیفری افتراقی نظامیان در ایران
نویسنده : حطمی، ایمان ؛
(6 صفحه – از 28 تا 33 )
چکیده:
نظر‌به‌اهمیت‌و‌نقش‌نیروهای‌مسلح‌که‌منجر‌به‌تشکیل‌محاکم‌اختصاصی‌برای‌آن‌ها‌گردیده‌و‌با‌پیشرفت‌روزافزون‌نیروهای‌مسلح‌در‌ابعاد‌گوناگون(تغییر‌ماهیت،ساختار‌و‌عملکرد)که‌به‌تبع‌آن‌نوع‌جرایم‌و‌مجازات‌ها‌نیز‌متحول‌شده‌است،رسیدگی‌به‌جرایم‌و‌رعایت‌تشریفات،آیین‌دادرسی‌به‌روز‌و‌کارآمد‌را‌طلب‌می‌کرد‌که‌متاسفانه‌محاکم‌نظامی‌از‌آن‌بی‌نصیب‌بودند‌و‌در‌محاکم‌نظامی‌قانون‌آیین‌دادرسی‌کیفری‌مورد‌استناد،قانون‌مربوط‌به‌بیش‌از‌یک‌قرن‌پیش(ق.آ.د.ک‌مصوب1290ه.ش‌مطابق‌با9شهر رمضان1330ه.ق)بود.خوشبختانه‌با‌تصویب‌قانون‌آیین‌دادرسی‌جرایم‌نیروهای‌مسلح‌این‌چالش‌مرتفع‌گردید. دادگاه‌های‌نظامی‌که‌تنها‌مرجع‌قضایی‌اختصاصی‌به‌رسمیت‌شناخته‌شده‌در‌قانون‌اساسی‌جمهوری‌اسلامی‌ایران‌هستند‌که‌از سال1316تشکیل‌و‌به‌جرایم‌مربوط‌به‌وظایف‌خاص‌نظامی‌و‌انتظامی‌رسیدگی‌می‌کنند. از‌مهم‌ترین‌ویژگی‌های‌دادرسی‌نظامی‌می‌توان‌به:اصل‌تسریع‌در‌رسیدگی،تفاوت‌جرایم‌نظامی‌با‌جرایم‌عمومی،وجوب‌حفظ‌اسرار‌و‌اطلاعات‌نظامی،شدت‌عمل‌در‌اعمال‌مجازات،تشریفات‌خاص‌تعقیب‌مجرم،حفظ‌حیثیت‌نیروهای‌مسلح،نقش بازدارندگی،و‌قاطعیت‌در‌رسیدگی‌به‌جرایم‌نیروهای‌مسلح‌اشاره‌نمود. صلاحیت‌دادسرا‌و‌دادگاه‌های‌نظامی‌نیز‌علاوه‌بر‌رسیدگی‌به‌جرایم‌خاص‌نظامیان‌مصرحه‌در‌اصل172قانون‌اساسی‌و‌قانونمجازات‌جرایم‌نیروهای‌مسلح،به‌موجب‌برخی‌قوانین‌خاص‌و‌احکام‌حکومتی‌گسترده‌تر‌شده‌و‌در‌حال‌حاضر‌رسیدگی‌به‌جرایممربوط‌به‌وظایف‌قانونی‌کارکنان‌وزارت‌اطلاعات،جرایم‌امنیتی‌و‌جرایم‌حین‌خدمت‌نظامیان،جرایم‌اسرای‌ایرانی‌و‌بیگانه،وسایر‌جرایمی‌که‌در‌حین‌تحقیقات‌و‌رسیدگی‌به‌جرایم‌خاص‌نظامی‌یا‌انتظامی‌کشف‌شود،در‌صلاحیت‌دادسرا‌و‌دادگاههاینظامی‌قرار‌دارد. آیین‌دادرسی‌جرایم‌نیروهای‌مسلح،با‌توجه‌به‌اختصاصی‌بودن‌محاکم‌نظامی،یک‌آیین‌دادرسی‌افتراقی‌با‌ترتیبات‌و‌شیوه‌هایمتفاوت‌حل‌و‌فصل‌دعاوی‌کیفری‌نسبت‌به‌آیین‌دادرسی‌کلاسیک‌و‌سنتی‌است.بنابراین،در‌این‌مقاله‌ضمن‌مقایسه‌ی‌ساختارسازمان‌قضایی‌نیروهای‌مسلح‌قبل‌و‌بعد‌از‌تصویب‌قانون‌آیین‌دادرسی‌جرایم‌نیروهای‌مسلح؛به‌مهم‌ترین‌موارد‌افتراقی‌بودن‌اینقانون‌مانند:معافیت‌از‌پرداخت‌هزینه‌دادرسی،غیر‌قابل‌گذشت‌بودن‌دعاوی،ضمانت‌اجرای‌خاص،تفاوت‌رسیدگی‌به‌برخیجرایم‌در‌زمان‌جنگ‌و‌صلح،ضابطین‌نظامی،احضار‌و‌جلب‌متهمان،عدم‌شمول‌مقررات‌مرور‌زمان‌در‌خصوص‌برخی‌جرایم و،…اشاره‌شده‌است.
آخرین دیدگاه‌ها