پدر! مادر! شما متهمید! (مسئولیت والدین در جرائم اطفال)

نویسنده : ذاکرحسین، محمد هادی ؛

(‎8 صفحه – از 43 تا 50 )

چکیده:
ضرورت پاسداشت عدالت، نظام‌های حقوقی معاصر را بر آن داشته است که بر مبنای قاعده “لزوم جبران ضرر وارده به غیر” به جعل مفهوم مسؤولیت بپردازند. مسؤولیت مدنی اطفال (ماده 1216 قانون مدنی) و فقدان مسؤولیت کیفری ایشان (ماده 49 قانون مجازات اسلامی) از قواعد مسلم نظام حقوقی ایران است که مستند به انگاره‌های فقهی می‌باشد. با تصویب قانون مسؤولیت مدنی در سال 1339هـ.ش قانون‌گذار به وضع مسؤولیتی اقدام نمود که تا آن زمان نام آن در سابقه تقنینی ایران به چشم نمی‌خورد؛ این مسؤولیت عبارت بود از مسؤولیت سرپرستان اشخاص محجور در فرض تقصیر در نگهداری ایشان، به هنگام ایراد ضرر توسط محجور. این امر طرح نویی بود که قانون‌گذار به‌درستی با رصد دقیق ضرورت‌های زندگی اجتماعی دنیای مدرن آن را در ساختار حقوقی ایران ترسیم کرد. اما مقنن در جعل این عنوان که با اقتباس از حقوق سایر ملل صورت پذیرفته بود، این خطا را مرتکب شد که ساختاربندی این نهاد حقوقی را بر مبنای اصول بومی حقوق ایران زمین انجام نداد. پس با طرح موضوع مسؤولیت سرپرست محجورین تعارضاتی میان مجموعه قوانین موضوعه حادث شد که البته از دید حقوقدانان مخفی نمانده است. این نوشتار یر آن است با عنایت به ظرفیت‌های نظام حقوقی ایران به مبناانگاری مسؤولیت والدین بر اساس این ظرفیت‌ها در حد توان خود بپردازد. هدف از هر پژوهشی در معرض نقد گذاشتن موضوعی خاص به منظور تشخیص سره از ناسره است؛ نوشتار حاضر نیز از شمول این گزاره خارج نیست.