بررسی ترک فعل در جرم قتل عمدی

نویسنده : پور بافرانی، حسن ؛

(‎7 صفحه – از 28 تا 34 )

خلاصه ماشینی: “آیا این قبیل‌ افعال هم قابلیت ایجاد قتل را داشته و می‌توان‌ فاعل این قبیل اعمال را هم در صورت وجود ضوابط قتل عمدی،قاتل عمد دانست؟به رغم‌ اختلاف نظر حقوقدانان(2)و تردید برخی از فقها(3)مقنن در مادهء(325)قانون مجازات‌ اسلامی،به این سؤال پاسخ مثبت داده و مقرر می‌دارد:«هر گاه کسی به روی شخصی سلاح بکشد یاسگی را به سوی او برانگیزد یا هر کار دیگری که‌ موجب هراس او شود انجام دهد مانند فریاد در بحث از مجرد ترک فعل‌ (خواه مطلق مجرد ترک فعل‌ و خواه ترک فعل مسبوق به‌ وجود تعهد)هیچ نص‌ صریحی مبنی بر اینکه این‌ قبیل موارد هم بتوانند رکن مادی قتل عمدی بشمار آیند وجود ندارد. بدیهی است در این قبیل مثال‌ها که مجرد ترک فعل وجود دارد نمی‌توان تارک فعل را قاتل محسوب کرد،لیکن‌ هم از لحاظ فقهی و هم از لحاظ اخلاقی و حتی‌ “رفتار مجرمانه‌ای‌”باید نسبت به‌”موضوع جرم‌”یعنی‌ انسان زنده واقع بشود و متعاقب آن‌”نتیجهء مجرمانه‌” یعنی سلب حیات از مجنی علیه هم تحقق پیدا کند تا بتوان سخن از قتل‌ عمدی به میان آورد. اگر هست(مثل‌ انجام افعال مادی مثبت و افعال معنوی)تردیدی‌ در قاتل عمدی محسوب شدن او نیست و اگر هم‌ مسلما و قطعا عمل انجام شده داخل در آن‌ مصادیق نیست(مثل حالت مجرد ترک فعل) تردیدی در عدم اطلاق قاتل عمدی و حتی عدم‌ اطلاق قاتل به او وجود ندارد؛و حالت سوم این‌ است که در اینکه آیا عمل ارتکابی شخص داخل‌ در مصادیق عنوان مجرمانهء مقرر قانونی هست یا نیست،تردید وجود دارد که بایستی ضمن تفسیر مضیق قانون،قانون را به نفع متهم تفسیر کرده و او را در این حالات سوم هم قاتل عمدی(و بلکه‌ در برخی مصادیق قاتل)محسوب نکنیم،چون‌ اساس رکن مادی قتل به او منتسب نیست.”