وضعیت حقوقی معاملات سفهی در فقه امامیه و حقوق ایران

نویسنده : حکمت نیا، محمود؛ زمانی، جعفر؛

(‎30 صفحه – از 7 تا 36 )

چکیده:
معاملات سفهی، معاملاتی اسـت کـه شـانیت آن را دارد کـه از سـفیه صـادر شـود؛ ولـی معامله کننده، سفیه نیست ، بلکه در کمال آگاهی، عقل و اراده و بدون هرگونـه اضـطرار، چنین معامله ای را منعقد میکند. این معاملات مصادیق و فروعاتی دارد که شـناخت آنهـا مستلزم شناخت ماهیت و چگونگی تشخیص آنهاست . معاملات سفهی فقط ناظر به عقود مغابنه ای نیست و در همه عقود و حتی شروط و ایقاعات دیده میشود. بهترین معیار برای تشخیص این گونه معاملات، بررسـی غـرض از انجـام معاملـه اسـت . عـدم وجـود غـرض عقلایی در انجام هر معامله ای، آن معامله را سفهی میکند. برای تشخیص وجـود غـرض عقلایی باید به عرف مراجعه کرد. وضعیت حقوقی این معاملات مـورد اخـتلاف فقهـای امامیه و حقوقدانان ایران میباشد. برخی به صحت و برخی به بطلان این معاملات معتقدند و هریک از دو طرف، ادله ای دارند که مورد انتقاد طرف دیگر قرار گرفته است . در ایـن مقاله سعی شده است اثبات شود آن دسته از معـاملات سـفهی کـه دارای ارکـان اساسـی صحت معاملات است ، با توجه به ادله در نظم حقوقی ایران صحیح میباشد.