وجوب تعلم احکام شرعیه و قوانین (جهل به قانون رافع مسئولیت نیست)

نویسنده : بجنوردی؛

(‎11 صفحه – از 71 تا 81 )

خلاصه ماشینی: “د-راه دیگر،راهی است که مرحوم آقای آخوند(ره)و جمعی دیگر از بزرگان(ره) در آن گام زده و فرموده‌اند:عقل است که بر لزوم اتیان تمام مقدمات وجودیه حکم میکند، به نحوی که اگر شخص این مقدمات را پیش از زمان واجب یا قبل از حصول شرایط وجوب‌ نیاورد،قادر نخواهد بود در زمان واجب و یا پس از آنکه شرایط حاصل گردید،امر واجب‌ را اتیان نماید و به مأمور به عمل کند،واجب فوت میشود و نیاوردن مقدمات بدست او سبب فوت واجب شده است. مبحث دوم‌ ملاکات وجوب تعلم احکام و قوانین،نحوهء وجوب‌ و مسالهء استحقاق عقاب در صورت ترک تعلم در این قسمت نیز به هر یک از مطالب مذکور در عنوان مبحث جداگانه میپردازیم: الف-نخست باید دید آیا ملاک وجوب تعلم احکام شرعیه و قوانین مدونه مقدمات مفوته‌ است و یا وجوب آن به نحو دیگری است و یا باید قائل به تفصیل شد و گفت در برخی از موارد به ملاک مقدمات مفوته است و در بعضی موارد به ملاک حکم عقل. اما وجوب نفسی مورد نظر،مانند سایر واجبات نفسی اصطلاحی‌ نیست چون مقدمات به تنهائی ملاکی ندارند و ملاک آنها در ذی المقدمه است،و نظر به‌ اینکه تحصیل این ملاک به جعل واحد ممکن نیست،شارع متوسل به دو جعل میشود که‌ یک جعل متعلق به ذات ذی المقدمه است و جعل دیگر به مقدمات مفوته تعلق دارد.”