کانون مشترک مجرمانه: جست وجوی توصیف مناسبی برای مسیولیت جنایت کاران بین المللی فراسوی مباشرت مادی
نویسنده : یوسفیان شوره دلی، بهنام؛
(35 صفحه – از 267 تا 301 )
چکیده:
جنايات بينالمللي غالباً محصول اراده و تصميم كساني هستند كه با سوء‌استفاده از قدرت دولتي يا گروه‌هاي غير دولتي، افراد ديگر را همچون ابزاري در راه تحقق مطامع حريصانه خود به خدمت مي‌گيرند. لذا در حالي كه حقوق جزاي داخلي، معمولاً مسئوليت اصلي را متوجه مباشر مادي دانسته و مسئوليت كساني را كه در عمليات مادي جرم دخالت نداشته‌اند تنها در حد معاونت در جرم توصيف مي‌نمايد، اتخاذ چنين شيوه‌اي پاسخ‌گوي نيازها در حقوق بينالمللي كيفري نيست. محاكم بينالمللي يوگوسلاوي سابق و روآندا با تبيين و كاربست دكترين «كانون مشترك مجرمانه»، تمام كساني را كه با مداخله و همكاري خود، هرچند بدون دخالت در عمليات مادي، امكان تحقق جنايات بينالمللي را فراهم ساخته‌اند، به عنوان مرتكبين اصلي شناسايي كردهاند. بر اين اساس، اگر گروهي با داشتن هدف مجرمانه‌ي واحد، با همكاري ميان اعضا، طرح مجرمانه‌اي را كه شامل جنايات بينالمللي است به اجرا گذارند، هر عضوي از گروه را كه در جهت پيشبرد اهداف آن، مداخله مشخصي داشته است، ميتوان مسئول تمام جناياتي دانست كه در اجراي طرح مورد توافق اعضا، به دست سايرين جامه عمل پوشيده است. با وجود اين، پذيرش دكترين مذكور به دليل متزلزل بودن جايگاه آن در حقوق بين‌الملل عرفي و نيز عدم تفكيك ميان سطوح متفاوت مداخله افراد در اجراي طرح مجرمانه، صحيح به نظر مي‌رسد. در مقابل، قضات ديوان بينالمللي كيفري بر پايه نظريه «كنترل جرم»،كوشيده اند ميان كساني كه نقش آن‌ها در تحقق كلي فعاليت جنايي گروه، ضروري و اساسي بوده و مجرميني كه چنين نقشي نداشته‌اند، تمايز قائل شوند.
آخرین دیدگاه‌ها