طراحی الگوهای قراردادی جدید برای توسعه میادین هیدروکربوری ایران:بررسی و نقد قانون جدید وزارت نفت

نویسنده : نیک بخت، حمیدرضا؛ آرین، محمد؛

(‎46 صفحه – از 75 تا 120 )

چکیده:
نظام قانوني و قراردادي حاكم بر حوزه بالادستي صنعت نفت ايران و به تبع آن جذب سرمايه گذاري خارجي در اين حوزه همواره فراز و نشيب هاي فراواني را پشت سر گذاشته به گونه اي كه قوانين و مقررات مختلفي براي نظا م مند ساختن اين حوزه تاكنون تصويب شده است. گرچه فرايند جذب سرمايه گذاري خارجي در بخش نفت و گاز ذيل ماده 6 قانون نفت 1366 به طور مطلق ممنوع گرديد لكن اين نگرش با گذشت زمان تحت تأثير ملاحظات اقتصادي و فني به تدريج در چارچوب قوانين بودجه و برنامه هاي پنج ساله توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي اصلاح و الگوي قراردا دي بيع متقابل به عنوان يگانه الگوي مجاز حاكم بر صنعت نفت ايران شد. لازم به ذكر است كه آشكار گرديدن خلأها و كاستيهاي اين قالب قراردادي از يك سو و تغيير اوضاع و احوال حاكم باعث گرديد تا قانون گذار در سال 1391 گام جديدي را در راستاي توسعه و تكامل نظام قراردادي حاكم بر توسعه ميادين هيدروكربوري بردارد و ذيل بند 3 از بخش “ت” از ماده 3 قانون وظايف و اختيارات وزارت نفت صريحا مجوز طراحي الگوه اي قراردا دي جديد از جمله مشاركت را صادر نمايد. حال سؤال اين است كه آيا اين مقرره ظر في تو بستر قانوني لازم را بر اي تحول نظام قراردا دي حاكم بر اكتشاف و توسعه منابع هيدروكربوري فراهم می بنمايد؟ از سوي ديگر آيا نظام قراردادي تك الگويي بهتر مي تواند نيازها و چالش هاي صنعت پيچيد هاي همانند نفت و گاز را پوشش دهد يا آنكه تعامل قراردادي بايد بر مبناي اتخاذ سياست قراردادي چند الگويي نهادينه گردد؟ در اين نوشتار تلاش شده تا ضمن ارزيابي و نقد قانون جديد، ظرفيت هاي قانوني ممكن براي طراحي يك نظام قراردادي جديد مورد تحليل و موشكافي واقع گردد.