مفهوم عرفی مخاصمه مسلحانه غیربین المللی در عرویه قضایی محاکم بین المللی کیفری با تاکید بر آرای دادگاه بین المللی کیفری یوگسلاوی سابق

نویسنده : اسلامی، رضا؛ کاظمی ابدی، علیرضا؛

(‎22 صفحه – از 326 تا 347 )

چکیده:
دادگاه بین المللی کیفری در قضیه مشهور تادیچ ، در سال ١٩٩٥، مخاصمه مسلحانه غیـر بین المللی را بـرای یوگسـلاوی سـابق در چـارچوب مـاده ٣ مشـترک کنوانسـیون هـای چهارگانه ١٩٤٩ تعریف کرد. این تعریف از آن زمان تـا کنـون ، بـه دفعـات ، در قضـایای مختلف ، در نزد دادگاه مذکور و همچنین دادگاه بین المللـی کیفـری روانـدا، دیـوان ویـژه سیرالئون و اخیرا دیوان بین المللی کیفری، مورد استفاده و استناد قرار گرفته است . تعریف تادیچ دیگر محدود به ماده ٣ مشترک نیست و با تصـویب مـاده ٨ اساسـنامه رم ، قلمـرو اجرای مفاد عرفی پروتکل دوم الحاقی بـه کنوانسـیون هـای چهارگانـه را نیـز مشـخص میکند. مقاله حاضر ضمن بررسی تحلیلی تعریف فوق ، آن را با مفاد مربوطه در معاهدات بین المللی مقایسه میکند و نهایتا نشان میدهد که تعریف تادیچ حداقل از دو نظربا عرف حقوق بین الملل بشردوستانه رابطه دارد: ١) بخشی از تعریف ، فی الواقع ، عرف زمان خـود را تدوین قضایی کرده است و ٢) قسمتی از تعریف ، که منعکس کننده حقوق بـین الملـل عرفی نبوده ، نیز با تحت تاثیر قرار دادن عملکرد آتی دولت ها و رویه های قضـایی، عـرف جدیدی را به وجود آورده است . در وجه اخیر، تعریف تـادیچ قلمـرو اجـرای مفـاد عرفـی پروتکل دوم را تغییر داده و آن را از معیارهای سختگیرانه ماده ١ پروتکل به قلمرو موسع ماده ٣ مشترک نزدیک کرده است .