اختلاط مفهوم اشاعه و شرکت در قانون مدنی ایران
نویسنده : سیدی آرانی، سیدعباس؛
(29 صفحه – از 255 تا 283 )
چکیده:
برخلاف قانون مدنی فرانسه که اشاعه را، که شکلی از مالکیت است، از شرکت، که یک قرارداد خاص است، جدا میکند، به اعتقاد ما قانون مدنی ایران این دو مفهوم را درهم آمیخته است. در واقع، مقررات قانون مدنی ایران در مقام تعریف شرکت، اشاعه را تعریف میکند. در این مقاله بعد از اثبات این اختلاط، مفاهیم مزبور را از هم متمایز خواهيم کرد. تمایز بین اشاعه و شرکت میتواند به صورت تضاد و رقابت مطرح شود. از یک طرف، باید تایید کرد که اشاعهي قانون مدنی ایران، حداقل زمانی که سبب آن قهری است، در تضاد با شرکت حقوق فرانسه قرار میگیرد. در واقع، جنبهي فردی نهاد حقوقی قانونی مدنی ایران در تمام مراحل وجودیاش انکارناپذیر مینماید. به این ترتیب است که ما تفاوت را بین دو نهاد حقوقی مزبور در تمام مراحل زندگیشان میبینیم؛ اين دو نهاد حقوقی در شرایط متفاوتی متولد میشوند، زندگی میکنند و میمیرند. از طرف دیگر، باید پذیرفت که حوزهي مشترکی بین اين دو مفهوم وجود دارد. از لحاظ منطقی میتوان گفت بین این دو نهاد رابطهي عموم و خصوص منوجه برقرار است. وجود این حوزهي مشترک به معنای یکسان بودن ارکان تعریف این دو مفهوم نیست، زيرا چنین یکسانی مستلزم آن است که حوزههای هر دو مفهوم دقیقا یکی باشند. در صورت اخیر از لحاظ منطقی رابطهي دو مفهوم اشاعه و شرکت تساوی خواهد بود. اشاعه برای آن که بتواند به درستي در حوزهي شرکت قرار گیرد باید ارکان عینی و رکن ذهنی قرارداد شرکت را دارا باشد. برای تحقق چنین امری اراده نقشي اساسی دارد. در واقع، ممکن است ارادهي مالکان مشاع بر این تعلق گیرد که از حقوق شرکتها قواعد مورد نیاز را اقتباس کند. در این صورت ایشان در حوزهي شرکت قرار خواهند گرفت. به جهت نقش بنیادی اراده است که ما در تمایز اين دو نهاد به صورت رقابت به طور خاصی اشاعهي قراردادی را مدنظر قراردادهایم.
آخرین دیدگاهها