جایگاه قاعده لاضرر در نکاح و طلاق

نویسنده : بهرآبادی، فاطمه ؛ نویسنده مسئول : آزیز، محسن ؛

(‎12 صفحه – از 253 تا 264 )

چکیده:
قاعده لاضرر یکی از قواعد مهم و پر کاربرد فقهی به ویژه در بحث نکاح و طلاق می باشد. با بررسی قوانین حاضر می توان گفت که بسیاری از قوانین موضوعه کنونی متاثر از قاعده لاضرر می باشند، برخی از این قواعد نیز از فلسفه مرتبط با قاعده لاضرر تاثیر گرفته اند. براساس قاعده لاضرر، روابط زوجین مبتنی بر نفی ضرر است به این معنا که چنانچه وضع قانون یا اجرای قاعدهای منجر به ایراد ضرر به یکی از زوجین گردد، قاعده لاضرر جاری و در نتیجه آن، حکم اولیه نفی و حکم دیگری که مانع اضرار است، جایگزین می شود. چنانچه وضع قانون و یا اجرای قاعده مرتبط با نکاح و یا طلاق منجر به ایراد ضرر به یکی از زوجین می گردد. قاعده لاضرر در باب نکاح نیز در مسائلی مانند ولایت، مهریه، نفقه، عزل مورد بررسی قرار گرفته و در برخی موارد این قاعده جاری می باشد.همچنین قاعده لاضرر در جریان طلاق نیز جاری می شود مانند زمانی که مرد نفقه همسرش را نمیدهد و از ادای حقوق زن و ایفای تکالیفش امتناع می کند،در چنین مواردی حکم اولیه که انحصار حق طلاق در ید مرد و اختیار او در طلاق دادن زوجه می باشد از او گرفته می شد، در چنین مواردی حاکم مرد را وادار به طلاق زوجه می نماید.