بررسی فقهی حقوقی مبانی و ماهیت بیع اموال فکری

نویسنده : رضایی، حمزه ؛ طاهری، احسان ؛

(‎34 صفحه – از 239 تا 272 )

چکیده:
هدف از این مقاله بررسی و تبیین ماهیت حقوقی انتقال اموال فکری نظیر حق تالیف سرقفلی سهام شرکتها امتیاز آب، برق و تلفن در مقابل عوض میباشد. دروابط تجاری امروزه فروش سر قفلی حق تالیف حق اختراع و نظیر آن رایج است ولی از نظر قانون مدنی به دلیل حصر مبیع به عین نمیتوانیم اینگونه انتقال را بیع بنامیم. این در حالی است که عرف جامعه گرایش به بیع شناختن آن دارد. با توجه به اهمیت این اموال و نیاز به روشن بودن قواعد حاکم بر این انتقالات در این مجال با بررسی تعریف بیع در حقوق ایران فقه امامیه و اثبات عدم لزوم عین بودن مبیع شمول بیع بر این انتقالات و محدودیت موجود در قانون مدنی ایران برای تعریف بیع اموال غیر مالیبیان می گردد. حقوق بعضی از کشورها با تغییر قانون خود در تعریف بیع انتقال این اموال را در برابر وجه نقد بیع می داند با توجه به اینکه این نوع مالکیتها ملموس نیستند، ابهاماتی در خصوص مالیت داشتن آنها، مدت زمان حمایت از این گونه آثار، نحوهی ایراد خسارت بر این مالکیتها و چگونگی جبران آن وجود دارد که میطلبد به آن پرداخته شود. در رابطه با بیع اموال غیر مالیرویهی واحدی وجود ندارد و اعتبار بخشیدن به حقوق مذکور، محل بحث فقها و حقوقدانان معاصر میباشد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، با بیان و تشریح اقسام بیع فکری و با تکیه بر دلایلی؛ ازجمله لزوم احترام نسبت به عمل مسلمان، لزوم حمایت از پدیدآورندگان آثار فکری، رعایت حقوق مالیو و حقوق اموال غیر مالیآنها و ضرورت نفی ایراد خسارت و ضرر، بیع اموال فکری معتبر شناخته شده است.