بررسی قضایی مسئولیت بین المللی دولت ها ناشی از آلودگی محیط زیست با توجه کنوانسیون زباله های خطرناک

نویسنده : صراحتی، محمد ؛ پور قصاب امیری، علی ؛

(‎20 صفحه – از 145 تا 164 )

چکیده:
ﺑﺪون ﺷﮏ در ﻫﺮ ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﯽ، ﻣﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ، ﻧﻘﺾ ﯾﮏ ﺗﻌﻬﺪ اﻟﺰام آور ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺳﺖ. ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ دوﻟﺖ ﻫﺎ در ﻗﺒﺎل ﺧﺴﺎرات وارده ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، از ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﯿﺎری از ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎ و ﻣﻌﺎﻫﺪات ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪ ای ﺣﻮل اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ دوﻟﺖ ﻫﺎ در ﭼﺎرﭼﻮب ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎ در ﻗﺒﺎل ﺧﺴﺎرات وارده ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺑﺴﯿﺎرﻣﻬﻢ اﺳﺖ. ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﺗﻌﻬﺪاﺗﯽ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻫﺎی ﻋﻀﻮ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻣﻮاﻗﻊ اﺿﻄﺮاری داﺷﺘﻨﺪ، اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﺎﺻﯽ در زﻣﯿﻨﻪ اﺟﺮای ﺗﻌﻬﺪات ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺮرات، ﻋﺪم ﮐﻔﺎﯾﺖ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮای ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ از ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺠﻬﺰ ﮐﺮدن ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮای ﻗﻮی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﮐﯿﻔﺮی ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻗﺪرت ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻧﻬﺎ ﺑﯿﻔﺰاﯾﺪ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ دوﻟﺖ ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻟﻮدﮔﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺻﻮل ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ دارﻧﺪ ﻟﺬا ﻧﻘﺾ اﯾﻦ ﺗﻌﻬﺪات ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ بین اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد و اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﻠﺰم ﺑﻪ وﺟﻮد ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮای ﻗﻮی در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.