مسئولیت بینالمللی دولت در رابطه با دولت دیگر (تحلیلی بر مواد ١٦ و ١٨ پیشنویس کمیسیون حقوق بینالملل در رابطه با عمل متخلفانه دولت)

نویسنده : شمسی فام، بهرام ؛ امینی، ابراهیم ؛

(‎15 صفحه – از 287 تا 301 )

چکیده:
در هر نظام حقوقی، خواه ملی یا بینالمللی، نقض یک تعهد الزام آور، موجب مسئولیت حقوقی می گردد. قواعد مسئولیت بین المللی دولت، وضعیت هایی را که در آن یک دولت برای نقض تعهد بین المللی دارای مسئولیت می شود و نیز آثار این مسئولیت را تعیین می کند. در شرایط کنونی، ارتباط تنگاتنگ دولت ها در عرصهی بین المللی و احتمال نقض قواعد حقوق بین الملل از سوی آنها موضوع مسئولیت بین المللی دولت را به یکی از موضوعات مهم حقوق بین الملل عمومی تبدیل کرده است. در ارتکاب عمل متخلفانه ی بین المللی معمولا چند کشور دخیل هستند. مسئولیت اشتقاقی یا مسئولیت غیر مستقیم یک دولت در رابطه با فعل دولت دیگر نهادی است استثنایی بر اصل مسئولیت مستقل و فلسفه ی وجودی آن جبران خسارات دولت زیان دیده در حالتی است که چند دولت در ارتکاب عمل متخلفانه درگیر هستند، فصل چهارم “پیشنویس مواد درباره مسئولیت دولت ها در قبال اعمال متخلفانه بین المللی” کمیسیون حقوق بین الملل مصوب سال ٢٠٠١ طی چند ماده بر مسئولیت یک دولت در رابطه با دولت دیگر سخن گفته است. در این پژوهش دو مورد از موارد مسئولیت بین المللی اشتقاقی یعنی “مساعدت و کمک” و “اجبار” دولت ثالث در ارتکاب عمل متخلفانه و جنبههای مختلف هر یک از این مواد اعم از احراز و توزیع مسئولیت و منشا مسئولیت تحت چند عنوان مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد.