وحدت و تهافت رویه قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران در امور مدنی (پاییز و زمستان 1391)
نویسنده : فتاحی، مهدی ؛
(16 صفحه – از 89 تا 104 )
خلاصه ماشینی: تفصیل دلایل و مبانی استدلالی مذکور در آراء این دادگاه‌ها به شرح زیر است: شعبــه 30 دادگـــاه تجــدیــد‌نظر استــان تـــهران در رأی شمــاره 9109970223001065 مورخ 18/6/91، ضمن نقض رأی شعبه 242 دادگاه خانواده تهران، که به‌موجب آن در دعوای تجویز ازدواج مجدد، با وجود حکم محکومیت زوجه به تمکین به علت عدم توانایی مالی زوج در اداره دو زندگی، حکم بر بی‌حقی زوج صادر شده بود، چنین استدلال نموده که « شرط ملائت و تمکن مالی زوج »، تنها در فرضی شرط تجویز دعوای فوق است که زوجه نسبت به ازدواج مجدد زوج رضایت داشته باشد، زیرا تکلیف مندرج در ماده 17 قانون حمایت خانواده 1353 مبنی بر احراز تمکن مالی زوج و رعایت عدالت بین همسران، ناظر به بند 1 ماده 16 قانون فوق (رضایت همسر اول) است. همچنین شعبه 2 دادگاه تجدیدنظر استان تهران طی دادنامه شماره 9109970220201838 مورخ 4/10/91، ضمن نقض دادنامه صادره از شعبه 230 دادگاه خانوده تهران، چنین استدلال می‌نماید: «هرچند به صراحت ماده 16 قانون حمایت خانواده {1353}، عدم تمکین از زوج از شرایط لازم برای ازدواج مجدد است اما شرط کافی نمی‌باشد چراکه قانونگذار در ماده 17 از همان قانون، علاوه بر بندهای 9 گانه ماده 16، شرط کافی برای این تجویز را احراز شرایط و توانایی مالی دانسته است». افزون بر موارد فوق، شعبه 249 دادگاه خانواده تهران با این استدلال به قاعده «لاضرر و لاضرار فی‌الاسلام» و با توجه به «عدم احراز توانایی مالی زوج»، علی‌رغم عدم تمکین زوجه، حکم بر بطلان دعوای تجویز ازدواج مجدد صادر نموده که رأی فوق، عینا به‌موجب رأی شماره 9109970224501920 مورخ 24/10/91 شعبه 45 دادگاه تجدیدنظر استان تهران استوار شده است.
آخرین دیدگاه‌ها