تداخل جنایات عمدی در مذاهب خمسه

نویسنده : احمدزاده ذوالپیرانی، مهرداد ؛

(‎18 صفحه – از 26 تا 43 )

چکیده:
تداخل جنایات از مهم تر ین و در عین حال از مشکل ترین قواعد باب قصاص و مصداق بارز تداخل اسباب و مسببات در اصول است یعنی اسباب همان جرایم و جنایات علیه نفس و مادون نفس هستند و مسببات همان مجازات های قصاص عضو و قصاص نفس می باشند. تداخل جنایات به این معناست که جنایات عمدی متعدد و مختلفی ازسوی فرد جانی علیه مجنی علیه وارد آید که برای هر یک از جنایات، قصاص مقرر گردیده و منجر به اجتماع مجازات ها می شود. در این فرض باید روشن شود که آیا در فرض فراهم بودن موجبات قصاص عضو و نفس، مجازات ها در یکدیگر تداخل کرده و یک مجازات کافی است یا این که جانی به هر یک از جنایات ملزم می شود و هر یک به طور جداگانه اجرا می گردد. تداخل مجازات های جنایات متعدد، دارای شرایط و ارکان و ضوابطی است که در متون فقهی به صورت دقیق، مجزا و منسجم مطرح نشده و اجزاء و شرایط و ارکان آن از فحوای کلام فقها و ضمن مسائل متعدد مربوط به ابواب قصاص احصاء شده است. به طور کلی می توان گفت ضابطه و معیار دقیقی در خصوص تداخل در جنایات موجب قصاص وجود ندارد و آراء و نظرات فقهای مذاهب امامیه و اربعه اهل سنت مضطرب بوده و جز در موارد استثنایی، اکثر و بلکه تمام مصادیق آن با اختلاف همراه است به گونه ای که عده ای از فقها قائل به توقف در مسئله شده اند. تنها آن چه مورد اتفاق قرارگرفته، موضوع عدم تداخل جنایت دوم است که پس از التیام جنایت اول انجام می‌شود.