نقش بسیج در حفظ امنیت ملی

نویسنده : کارگری، نوروز ؛

(‎4 صفحه – از 8 تا 11 )

چکیده:
بسیج در لغت به معنای آماده، مهیا، ساز و برگ و سامان دادن است. اما در اصطلاح به نیروهای مردمی داوطلبی گفته می‌شود که آماده‌اند در شرایط دفاعی و جنگی از کشور دفاع کنند. مقام معظم رهبری در تعریف بسیج می‌فرمایند: «بسیج عبارت است از مجموعه‌ای که در آن پاک‌ترین انسآن‌ها، فداکارترین و آماده به کارترین جوانان کشور در راه اهداف عالی این ملت و برای به کمال رسانیدن و به خوشبختی رسانیدن این کشور جمع شده‌اند… بسیج یعنی حضور در همه میدان‌هایی که از انسان در آن میدان یک کاری می‌طلبند.» عده‌ای با نگاهی دانشگاهی بسیج را بدین صورت تعریف کرده‌اند: «بسیج نیرویی است مبتنی بر جنبه داوطلبانه و متشکل از اقشار گوناگون مردم بخصوص جوانان برای حفظ و حراست از جمهوری اسلامی ایران و دستاوردهای انقلاب اسلامی که تحت عنوان ارتش بیست میلیونی تشکیل شده است و توسط نیروی مقاومت بسیج که از اجزای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌باشد، سازمان آن گسترش نیز می یابد.» بسیج از دیدگاه‌های متعددی مورد بررسی قرار گرفته است. عده‌ای اصرار دارند تا بدون توجه به موقعیت‌های موثر در تشکیل بسیج که تعیین کننده اهداف آن می‌باشد، از بسیج به عنوان یک پدیده جهانی با اهداف جهانی یاد کنند. در مقابل گروه دیگری صرفا تشکیل بسیج را ناشی از مشارکت مقطعی و آن هم در دفاع نظامی از کشور خاص دانسته‌اند. به نظر می‌رسد بسیج پدیده‌ای خاص در ایران بوده که ریشه در اهداف انقلاب اسلامی داشته و در جهت استحکام بخشی به آن اهداف آن گام برمی‌دارد. بسیج در مفهوم اسلامی خود اساسا دارای حوزه‌ای وسیع و کاربردی عمیق و گسترده است. مفهوم بسیج در فرهنگ اسلامی ماهیتی ایدئولوژیک و عمیقا اعتقادی دارد. بسیج اساسا نشانه و آیتی از یک خط، یک استراتژی و بالاتر از آن نموداری از یک ایدئولوژی است. تاریخچه تاسیس بسیج در ایران پس از انقلاب به سال‌های ابتدای انقلاب اسلامی بر می‌گردد. صدور فرمان تاریخی رهبرکبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی(ره)، در تاریخ 4/9/1358 مبنی بر تشکیل بسیج بیست میلیونی، نخستین بارقه‌های تشکیل بسیج در ایران پس از انقلاب محسوب می‌شود. سخنان آغازین حضرت امام (ره) در فرمان تاسیس بسیج این‌گونه بیان شده بود: «باید ما همه قوایمان را مجتمع کنیم برای نجات دادن یک کشوری، باید اگر مسایلی برایمان پیش بیاید، هر چند سخت باشد تحمل کنیم.» این سخن ارزش‌هایی چون استقامت و پایداری، ایثار و فداکاری، احساس مسؤولیت و ادای ‌تکلیف، حماسه‌آفرینی و عشق به دفاع از کشور را در بین مردم بخصوص نسل جوان آن زمان بیش از پیش شکوفا ساخت. به مدد همین ارزش‌ها بود که در دوران دفاع مقدس و پس از آن (در دفاع از خاک کشور) بسیجی بودن به عنوان یک ارزش منشأ تلاش‌ها و خدمات گسترده‌ای شد. از نظر تشکیلات اداری در حال حاضر بسیج یکی از اجزای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که ماده 3 قانون مقررات استخدامی سپاه بر این نکته تاکید دارد. این ماده مقرر می‌دارد: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مجموعه ستاد کل سپاه، حوزه نمایندگی ولایت فقیه در سپاه، نیروی زمینی، هوایی، دریایی و مقاومت بسیج و قدس و سازمان‌های وابسته به آن‌ها اطلاق می‌شود.» این نوشتار در پی بررسی مقوله «بسیج» به عنوان یکی از ارکان حفظ امنیت ملی می‌باشد. بدین منظور پس از بررسی مختصری در مورد امنیت ملی به نقش بسیج در این زمینه پرداخته و سعی در تبیین آن خواهیم نمود.