عناصر تشکیل دهنده بزه صدور چک پرداخت نشدنی

نویسنده : جزایری فارسانی، سید عباس ؛

(‎7 صفحه – از 40 تا 46 )

خلاصه ماشینی: “در مورد چک پرداخت‌ نشدنی به تصریح قانون چک امضا کننده ذیل‌ آن وفق مقررات مسئولیت کیفری خواهد داشت اعم از اینکه اصالتا اقدام به صدور چک‌ نموده باشد یا به نمایندگی از طرف شخص‌ حقوقی،مگر اینکه ثابت نماید که عدم‌ پرداخت مستند به عمل صاحب حساب‌ یا وکیل یا نماینده بعدی اوست که در این‌ صورت کسی که عدم پرداخت مستند به فعل‌ اوست مسئول خواهد بود. 6در مورد صدور چک بدون وجود وجه در بانک و تنظیم چک‌ بصورت مخدوش و نحو آن که چک به وجهی‌ من الوجوه غیر قابل پرداخت باشد،عمل‌ مرتکب برای تحقق صدور چک پرداخت‌ نشدنی کفایت می‌نماید ولیکن جرم بودن آن‌ چنانکه گذشت منوط به فعل ثالث(بانک‌ محال علیه)به صورت عدم پرداخت می‌باشد. 7 در همین موضوع،چنین عنوان شده است که‌ اگر صادر کننده چک عملا وسایلی فراهم کند که به طور غیر مستقیم و به وسیله دیگری وجه‌ چک را از بانک خارج نموده و یا وجه چک‌ توسط مقامات قضایی و اجرایی توقیف گردد، در چنین حالتی با جمع عناصر لازم برای جرم‌ کلاهبرداری از نظر تبانی با شخص ثالث‌ و توسل به وسایل تقلبی،مرتکب به عنوان‌ کلاهبرداری قابل تعقیب است. هر چند در راستای حمایت از چک‌ بعنوان جانشین اسکناس،نمی‌توان پس از صدور چک مانع پرداخت آن گردید،مع هذا استثنائا و به منظور حمایت از صادر کننده ماده‌ 14 قانون چک اصلاحی 1372 بیان می‌دارد: «صادر کننده چک یا ذینفع یا قائم مقام‌ قانونی آنها با تصریح به اینکه چک مفقود شده‌ یا سرقت یا جعل شده و یا از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم دیگر تحصیل‌ گردیده می‌تواند کتبا دستور عدم پرداخت‌ وجه چک را به بانک بدهد.”