تأسیس دیوان کیفری آفریقایی: افسانه یا واقعیت؟

نویسنده : رمضانی قوام آبادی، محمد حسین ؛

(‎26 صفحه – از 93 تا 118 )

خلاصه ماشینی: “در ادامه اتحادیه آفریقایی از دولت کنیا می‌خواهد تا درخواستی را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارسال نماید و از آن مرجع بخواهد تا طبق ماده 16 اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی تعقیب رئیس جمهور کنیا و معاون وی را که مورد تأیید دول Ibid, para. حال با توجه به مطالب پیش‌گفته، تأسیس مرجعی کیفری بین‌المللی در سطح آفریقا چه مبنا و ضرورتی می‌تواند داشته باشد؟ آیا تأسیس چنین مراجعی به‌منزله روی‌آوردن به منطقه‌گرایی و مبارزه با جنایات بین‌المللی در سطح منطقه‌ای است؟ در صورت مثبت‌‌بودن پاسخ، مرجع مزبور باید به چه شکلی باشد؛ آیا به‌صورت دیوان کیفری باشد یا اینکه شعبه ویژه‌ای جهت رسیدگی به جنایات بین‌المللی در چارچوب اتحادیه آفریقایی تشکیل شود؟ مطلوب جامعه بین‌المللی این است که دیوان کیفری بین‌المللی تقویت شود و همه کشورها به‌نحو شایسته با این مرجع دائم همکاری داشته باشند؛ اگرچه در ارجاع وضعیت به دیوان کیفری بین‌المللی از طرف شورای امنیت حساسیت‌های زیادی وجود دارد، خصوصا در مورد اعضای دائم شورای امنیت که عضو دیوان مزبور نیستند. لذا صلاحیت شعب مذکور از حیث زمانی و مکانی محدود است اما بی‌تردید می‌تواند به‌عنوان یک مدل مورد استفاده اتحادیه آفریقایی قرار گیرد، همان طور که شورای امنیت در طی دو قطعنامه جداگانه در چارچوب فصل 7 منشو ملل متحد اقدام به تأسیس دادگاه‌های کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و رواندا کرد. دیوان کیفری بین‌المللی و دیوان کیفری آفریقایی(در صورت تأسیس آن) یا حتی تعارض با مراجع موجود در سطح آفریقا همانند دیوان آفریقایی حقوق بشر در صورت توسعه صلاحیت‌های آن به جنایات بین‌المللی آن‌گونه که تصمیم اخیر اتحادیه آفریقایی پیش‌بینی کرده است، همچنان این موضوع قابل طرح است.”