نقد و نظر، نامه و خبر، حال و اثر: قوانین در ارتباط با بیماریهای روانی

نویسنده : سلماسی، غلامرضا ؛

(‎23 صفحه – از 264 تا 286 )

خلاصه ماشینی: نگارنده که سیر قانونگذاری در مسائل جزائی ایران از سال 1304 و قوانین مدنی از سال 1307 تا به امروز را بررسی کرده قوانین حاکم در ارتباط با بیماریهای روانی دقیقا با اندک تغییرات در حکم و متن انشاء و عبارت عینا همان قوانین حاکم در سالهای 1304 و 1307 می‌باشد و موضوع و نوع جدید بیماری روانی غیراز آنچه در قوانین سالهای‌ مذکور درج شده در قانون ما نیامده است و قانونگذار ما غیراز عناوین«جنون-سفه- اکراه و قسمتی از اختلالات مربوط به خواب و مستی و بیهوشی»عنوان دیگری از بیماریهای روانی را به رسمیت نمی‌شناسد نه تنها قانون با بسیاری از بیماریهای روانی‌ من جمله انواع اضطرابها«اضطرابهای مربوط به موقعیت-مرگ-جدایی-احساس گناه» انواع هذیانها«بی‌وفایی،فقر،بزرگ‌منشی،نیست‌انگاری»انواع افسردگیها«ملال- سرخوشی گوش به زنگ بودن و تحریک‌پذیری»انواع توهمات و فکر وسواسی و انواع‌ اختلالات شخصیت«انفعالی-سادیسمی-تهاجمی-خودشکنی-اجتنابی-خودآزاری- خودکشی»و انواع اختلالات حافظه«آلزایمر-دمانس و پارانوئید»و سایر اختلالات زیان‌ آور بیگانه است بلکه جامعه نیز با گذشت چهل سال و اندی از تأسیس بهداشت روانی‌ در ایران مواظب و مراقب و در فکر شناسایی بازسازی روحی این قبیل بیماران نیست و کسی و مرجعی وجود ندارد تا ریشه و زمینه‌های ایجاد این قبیل بیماریها را بخشکاند و از بین ببرد در حالی که گزارشها و مقاله‌های مندرج در مجلات و هفته‌نامه‌های سال 1338 یعنی سال تأسیس بهداشت روانی در ایران،تحت عناوین«جنگ با شیطان به طرز جدید»-اقتراحات و انتقادات،بهداشت و بهبودستان،همگی در جهت ابراز خرسندی و خوشوقتی و تهییج و تشویق همگان بالاخص نویسندگان و گویندگان جامعه‌شناسان و روان‌شناسان به همکاری و مساعدت با این بنیاد جدید التأسیس رقم خورده است و الگوهایی نیز از بعضی از کشورها ارائه شده است* به‌هرحال در قبال عناوین گوناگون و بسیاری متنوع بیماریهای روان،فقط پنج عنوان‌ (*)-از آن‌میان رجوع کنید به مقاله آقای دکتر علینقی فسا تحت عنوان:دیوانگیها در تیمارستان خوش‌هوا، مجله آینده سال 1338 در این مقاله به انواع بیماریهای روانی و مصادیق آن در کشور سویس اشاره شده است بیماری روانی در قوانین جزایی و مدنی ما پیش‌بینی شده که درباره هریک به اختصار توضیح داده می‌شود: 1-جنون:ماده 40 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 حاکی است:کسی که در حال ارتکاب جرم مجنون بوده یا اختلال دماغی داشته باشد مجرم محسوب نمی‌شود و مجازات نخواهد شد ولی در صورت بقای جنون باید به دار المجانین تسلیم شود-ماده‌ 36 الف مجازات عمومی مصوب 1352 می‌گوید:هرگاه محرز شود مرتکب جرم حین‌ ارتکاب به علل مادرزادی یا عارضی فاقد شعور بوده یا به اختلال تام قوه تمیز یا اراده‌ دچار باشد مجرم محسوب نخواهد شد در صورتی که تشخیص شود چنین کسی حالت‌ خطرناک دارد به دستور دادستان تا رفع حالت مذکور در محل مناسبی نگهداری خواهد شد و آزادی او به دستور دادستان امکان‌پذیر است-و با پیروزی انقلاب اسلامی و تصویب قانون مجازات اسلامی به شرح مواد 51 و 52 و 95 و221 تکلیف متهم مجنون‌ دقیقا روشن گردیده به موجب ماده 51 همان قانون:جنون در حال ارتکاب جرم به هر درجه که باشد مسؤولیت کیفری است.