دیوان عدالت اداری و فلسفه تاسیس آن

نویسنده : صدرالحفاظی، سید نصرالله ؛

(‎14 صفحه – از 29 تا 42 )

خلاصه ماشینی: “اما طولی نکشید که مراجع‌ اداری اختصاصی با صلاحیت و اختیاری در خور مقام قضاء ظاهر شدند که تأسیس‌ این مراجع اداری مبتنی بر توجیهات کم و بیش مقبول طرفداران این قبیل مراجع‌ به منظور رسیدگی به امور فنی و تخصصی و در جهت تأمین مصالح جامعه نبود بلکه نظام حاکم بنا به خصوصیات قدرت افزون بر ظرفیت فرهنگی و تلقی خاص از واقعیت حکومت بر یک جامعه محروم و عقب افتاده به دنبال کسب یک قدرت‌ بی‌رقیب برای حفظ منافع خود تلاش می‌کرد و طبعا حاضر به قبول نظارت قضایی‌ بر اعمال خود نبود و دولتها که غالبا بدون مداخله طبیعی و حقیقی مردم بعنوان‌ نمایندگان ملت زمان قدرت را در دست می‌گرفتند و هدفی جز حکومت خودکامه‌ نداشتند برای حقوق و افکار عمومی ارزش و اهمیتی قائل نبودند و چون همواره شیفته‌ جاذبه قدرت و آزادی عمل مطلق در اداره امور کشور بودند فراسوی مرزهای‌ قانون حرکت می‌کردند و هرگز حاضر به تحمل قدرت قوه مستقل قضائیه و تمکین‌ از اوامر و نواهی فرشته عدالت نبودند لذا برای رهائی از چون و چرا و مواخذه‌ مقام قضا در مقاطع مختلف برای تحصیل مجوزهای قانونی از قوه مقننه در جهت‌ ایجاد مراجع اداری اختصاصی که علی الاصول به رعایت قاعده اطاعت از مافوق‌ تابع نظرات آنان بودند،می‌کوشیدند و اعضاء قوه مقننه هم که اغلب منصوب‌ دولت بودند نه منتخب ملت به سهولت ابزار و ادوات حمله به محدوده صلاحیت‌ قوه قضائیه را در اختیار قوه مجریه قرار می‌دادند و در نتیجه مراجع اداری مختلفی‌ در زمینه رسیدگی به دعاوی گوناگون حتی دعاوی حقوقی وکیفری تأسیس و مشغول‌ به خدمت دولت شدند.”