نفقه زوجه و اقارب، تقابل دو مفهوم «دین و تعهد»
نویسنده : عبدی پور، ابراهیم؛ جعفری خسروآبادی، نصرالله؛
(28 صفحه – از 35 تا 62 )
چکیده:
براساس مبانی فقه امامیه، نفقه زوجه نه‌تنها دارای ویژگی‌ها و امتیازاتی نسبت به نفقه اقارب است؛ ماهیت آن نیز متفاوت است. این ماهیت متفاوت علت و مبنای امتیازات نفقه زوجه است و حمایت از زوجه در چارچوب این ماهیت متفاوت جای دارد. نفقه زوجه برخلاف نفقه اقارب، از آثار وضعی قرارداد ازدواج است و زوجه نسبت به آن حق مالکانه دارد. هیچ‌یک از شرایط تکلیف همچون قدرت و تمکن زوج در ایجاد این حق دخیل نیست و در صورت عدم پرداخت، دینی است بر ذمه شوهر که در هر زمانی قابل مطالبه است. بر این اساس، گذر زمان تأثیری در آن ندارد و ساقط نمی‌شود؛ در حالی که نفقه اقارب ماهیتا حکمی تکلیفی و فاقد اثر وضعی است یا حداکثر نوعی التزام و تعهد صرف محسوب می‌شود. به این سبب، حتی در صورت استنکاف منفق، دینی برای او ایجاد نمی‌شود مگر اینکه براساس اذن حاکم، نفقه به‌عنوان قرض، از طرف شخص ثالث پرداخت شود. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که تمایزات نفقه زوجه و نفقه اقارب، بر مبنای تمایز دو تأسیس دین و تعهد در حقوق اسلامی، قابل توجیه است.
آخرین دیدگاه‌ها