شرایط موصی

نویسنده : محقق داماد، سید مصطفی؛

(‎10 صفحه – از 22 تا 31 )

خلاصه ماشینی: “ولی در مورد ورشکستگی موضوع از این نظر مطرح است که‌ آیا ماده 814 قانون تجارت ورشکسته را از تنظیم وصیت نامه ممنوع میدارد یا خیر؟به موجب ماده 814،تاجر ورشکسته از تاریخ صدور حکم از مداخله در تمام اموال خود حتی آنچه اختیارات و حقوق مالی ورشکسته‌ که استفاده از آن مؤثر در تأدیه دیون او باشد مدیر تصفیه قائم مقام قانونی‌ ورشکسته است و حق دارد بجای او از اختیارات و حقوق مزبور استفاده کند. با توجه به ماده فوق ورشکسته از تصرف در اموال خود ممنوع است‌ و به موجب ماده 538 قانون مدنی،موصی باید نسبت به مورد وصیت‌ جایز التصرف باشد و چون ورشکسته ممنوع التصرف است،آیا وصیت در حال‌ ورشکستگی باطل یا لااقل غیر نافذ است یا نه؟اگر صرفا این دو ماده با هم‌ مقایسه شوند حکم مسئله روشن است و وصیت ورشکسته باید باطل یا غیر نافذ باشد ولی وصیت از عقود عادی نیست(اگر وصیت عقد دانسته شود) و با توجه به اینکه اثر وصیت معلق به فوت موصی است بهتر است دو فرضیهء زیر جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. ب. وصیت به مال معین-اگر ورشکسته وصیت به عین معین کند مثل‌ اینکه وصیت کند خانه مسکونی او متعلق به همسرش باشد یا ثلی خانه‌ به فرزندش تعلق یابد،آیا چنین وصیتی نافذ است یا نه؟بنظر میرسد که‌ چنین وصیتی نافذ باشد چون تصرف موصی در مال مورد وصیت تصرف بعد از فوت است و ممنوعیت ورشکسته ناظر به زمان ورشکستگی است و نمیتواند ممتد به همه تصرفات من جمله تصرف بعد از فوت باشد و البته اگر فوت‌ متصل به ورشکستگی باشد در این صورت چون پرداخت دین مقدم بر اجرای‌ وصیت است زیانی به طلبکاران نخواهد رسید و در حقیقت جائز التصرف بودن‌ مذکور در ماده 538 قانون مدنی جواز تصرف ذاتی است و عوارض قابل‌ دفع از قبیل دین و امثال آن،وصف جائز التصرف بودن را در وصیت زائل‌ نمیکند.”