بحثی پیرامون مقاله قتل عمد شبیه عمد و خطأ محض و نکاتی چند درباره این مفاهیم

نویسنده : مرعشی، سید محمد حسن؛

(‎19 صفحه – از 104 تا 122 )

خلاصه ماشینی: “بطور خلاصه آنچه موجب قصاص میگردد-و موجب قصاص جز قتل‌ عمد نیست-ریختن خون پاکی است که میبایست محترم نگهداشته‌ شود،بنابراین خصوصیت زیدو عمرو مطرح نیست»4 *پیش از پرداختن به استدلالات مذکور باید به این نکته توجه داشت‌ که تصور نویسندهء محترم آن بوده است که چون در تحقق قتل عمد،قصد خصوصیت معتبر نیست باید در تمامی مواردی که قصد قتل انسانی عملا وجود داشته باشد،هر چند آن قصد به شخص معین تعلق گیرد و شخص‌ دیگری که مقصود و مورد هدف نبوده کشته شده باشد،قتل عمد خواهد بود زیرا بالاخره نفس محترمه‌ای بیجهت و بیگناه کشته شده است و تخلف‌ در قصد و اصابت،قتل را خطائی نمی‌گرداند. » «در اینجا صاحب جواهر میفرماید مقصود شخص نه در زدن تیر و نه‌ در کشتن،انسان نبوده است و بدین ترتیب معلوم میگردد که اگر در زدن،انسان-بطور کلی-مقصود باشد قتل عمد تحقق می‌یابد»8 *آنطور که پیداست نویسندهء محترم میخواهند از مثالی که محقق‌ در شرایع دربارهء قتل خطائی آورده و به موردی اختصاص داشته باشد که قاتل در ارتکاب عمل قصد انسان نداشته است،این استفاده را بنمایند که اگر فاعل قصد قتل انسانی را بکند و انسان دیگری کشته شود این قتل‌ عمد میباشد. برداشتی که نویسندهء مقاله از کلام صاحب جواهر فرموده‌اند هیچگونه‌ ارتباطی به ما نحن فیه ندارد زیرا ایشان در ذیل کلام میفرمایند: «بدین ترتیب معلوم میگردد که اگر در زدن،انسان-بطور کلی- مقصود باشد،قتل عمد تحقق می‌یابد»و بدیهی است که این مطلب‌ از محل بحث خارج است زیرا محل بحث آنجاست که مقصود ضارب انسان‌ معینی باشد،نه انسان بطور کلی و اگر کسی قصد قتل انسانی را بکند هر کسی باشد،و بسوی جمعیتی تیراندازی کند و شخصی بقتل برسد چنین‌ قتلی،قتل عمد است زیرا قصد قتل انسان بطور کلی شده است نه قصد قتل شخص خاص که محل بحث ماست.”