« تضامن طلبکاران »

نویسنده : آقائی، محمدعلی؛

(‎24 صفحه – از 1 تا 24 )

چکیده:
طرف متعدّد در تعهّد تضامنی، گاه مدیون است که تضامن مدیونها (یا تضامن منفی و سلبی) است و گاه طرف متعدّد، داین است که در اینصورت تضامن داین ها (یا تضامن مثبت و ایجابی) خواهد بود که بحث اصلی این نوشتار، مطالعه همین نوع از تضامن است . تضامن به هر دو شکلش ، یکی از طرق تضمین دین است که حتی کاربرد تضمینی آن بیش از ضمانت اسـت زیـرا در ضـمانت ، اگـر شـخص ضامن ، متضامن با مدیون باشد، داین ابتدا باید به مدیون اصلی رجوع کند و در صورت عـدم اسـتیفای طلبش ، به ضامن مراجعه نماید امّا در تضامن بدهکاران، داین میتواند به هر یک از مدیونهای تضامنی که بخواهد مراجعه کند و در تضامن طلب کاران نیز هر یک از دّیان میتواند تمام طلـب را از مـدیون بستاند و از طرفی مدیون هم بعد از ایفای دین به یکی از دّیان تضامنی، ذمّه اش نسبت به سـایر طلـب کاران بری میشود. بنابراین در هر دو صورت از تضامن ، تضمینی نهفته است کـه مبنـا و مقتضـای آن همانا مصلحت و اشتراک فیمابین افراد و اطراف متضامن است و همین اثر نافع و مصلحت مسلّم است که توجیه کننده احکام تضامن میباشد و جوهره این تضامن هم ، با تکیه بر «مبنای نمایندگی» تبیین و توجیه گردیده؛ و در راستای این امر، امکان اشتغال ذمّه ی چند مدیون در قبـال یـک دایـن و یـا یـک مدیون در قبال چند داین را با توسل به همین نظریه ی نمایندگی، که نوعی نیابت ضمنی است ، در فقـه و حقوق ایران و برخی از کشورهای عربی اسلامی مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته است .