امر اخلاقی و حق

نویسنده : راسخ، محمد؛ تسخیری، مائده؛ اسکندری، علیرضا؛ عامری، فائزه؛

(‎30 صفحه – از 19 تا 48 )

چکیده:
حق یکی از مهم‌ترین ادعاهای بنیادینِ هنجاری است که نقشی محوری در تحولات چند صد سالة اخیر در حیات فردی و جمعی آدمیان در سراسر جهان ایفا کرده است. این مفهوم و نهاد، همانند هر مفهوم و نهاد هنجاری، نیازمند موجه‌سازی است. با این حال، موجه‌سازی حق، به سبب چیستی خاص آن، بسیار دشوار می‌نماید. آیا حق بر بنیاد اخلاق بنا می‌شود؟ برای پاسخ دادن به این پرسش، نخست باید از چیستی امر اخلاقی و نیز چیستی حق پرسید. پرسش از چیستی آن دو، به ویژه اخلاق، ناگزیر بحث را به وجوه مشترک و تمایزبخش آنها از دیگر حوزه‌های مشابه سوق می‌دهد. نقطة تمرکز این نوشتار اما بر ابعاد متمایزکنندة امر اخلاقی و حق است. پس از معرفی وجوه ممیّز «امر اخلاقی» و «حق»، رابطة منطقی میان این دو را در زمینة موجه‌سازی یا دفاع نظری از حق تحلیل و ارزیابی خواهیم کرد. این تحلیل و ارزیابی زمینة شناخت و به کار گیری دقیق‌تر مفاهیم یادشده را فراهم خواهد آورد.