تاثیر متقابل مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی

نویسنده : محسنی، فرید؛ انصاری، رضا؛

(‎27 صفحه – از 353 تا 379 )

چکیده:
مسوولیت کیفری و مسوولیت مدنی به عنوان دو مفهوم بنیادی در قلمروی رشته حقوق در غالب موارد در نقطه مقابل یکدیگر پنداشته شده اند. با این حال، متأثر از رویکردهای میان‌رشتگی می‌توان از هم‌گرایی میان این دو مفهوم بنیادی سخن به میان آورد. نقطه آغازین هم‌گرایی میان مسوولیت مدنی و کیفری در عناصر سازنده آن‌ها تبیین‌پذیر است. در حالی‌که در مسوولیت مدنی، ایراد ضرر، وجود فعل زیان‌بار و احراز تقصیر زیان رساننده، موجب مسوولیت وی می‌شود، در حقوق کیفری نیز وجود گزاره جرم‌انگار، ارتکاب رفتار مجرمانه و احراز سوءنیت شرط تحقق مسوولیت کیفری است. مصادیق مناسبات میان مسوولیت مدنی و کیفری در قلمروی حقوق ماهوی در مجازات جنایات شبه عمد و مسوولیت پزشک بررسی می‌شود. بر اساس یافته‌های این پژوهش، دیه به عنوان مجازات جنایات شبه عمد با مفهوم مسوولیت مدنی در یک راستا قرار می‌گیرد و مسوولیت پزشک نیز متأثر از این دو نوع مسئولیت است. در حقوق کیفری شکلی نیز دعوای جبران خسارت ناشی از جرم مصداق بارزی دیگر از تعامل میان مسوولیت کیفری و مدنی است.