مفهوم و ماهیت حقوق جمعی

نویسنده : انصاری، باقر؛

(‎52 صفحه – از 471 تا 522 )

چکیده:
از حقوق جمعي برداشت­هاي متشتتي وجود دارد. انديشمندان مختلفي با برداشت­هاي خاص از اين حقوق به ردّ يا تأييد آن‌ها پرداخته­اند. اين اختلاف ديدگاه‌ها عمدتاً از شناسايي يا عدم شناسايي هويت و وجود مستقل براي گروه‌ها و مبناي حمايت از حق­ها، ناشي شده­اند. در خصوص ماهيت حقوق جمعي نيز اختلاف­نظرهاي زيادي وجود دارد. برخي آن‌ها را در زمره حقوق قانوني مي­دانند، عده­اي در زمره حقوق اخلاقي و دسته­اي نيز در زمره حقوق بشر. در اين مقاله تلاش شده است با مطالعه آثار انديشمنداني كه در خصوص حقوق جمعي اظهارنظر كرده­اند و بررسي اسناد و رويه­هاي حقوق بشري، تصويري نسبتاً روشن از مفهوم حقوق جمعي و ماهيت آن‌ها ارائه شود تا زمينه براي بحث‌هاي آتي فراهم گردد. بر اين اساس، نخست، انواع تعاريف و برداشت­هايي كه از حقوق جمعي صورت گرفته ­است در سه مقوله «حق جمعي به اعتبار دارنده حق»، «حق جمعي به اعتبار موضوع حق» و «حقوق مبتني بر عضويت در گروه»، دسته­بندي و تبيين شده (گفتار اول) و سپس، ماهيت اين حقوق مطالعه ­شده است (گفتار دوم).