منزلت”حق بر آموزش” در نظام بین المللی حقوق بشر

نویسنده : نیاورانی، صابر؛

(‎26 صفحه – از 176 تا 201 )

چکیده:
حق بر آموزش از جمله حق هایی است که کم تر به اهميت بنیادين آن توجه شده است. اسناد بین المللی حقوق بشر اين حق را در زمره حقوق فرهنگی بشر بر شمرده اندو بیشتر حقوقدانان نيز با توسل به اصل ظهور اين حق را در همين قلمرو دانسته اند، غافل از آن که اطن حق فی نفسه در میان سلسله مراتب قواعد حقوق بین الملل چه منزلت و مقامی دارد. حق بر آموزش به عنوان سازنده زیربنای فهم و درک انسانس و مجرای تعین و تحقق ديگر حقوق معنوی از جمله آزادی انديشه، بیان و مذهب ، از منزلتی بسیار رفيع در میان سایر حقوق انسان برخوردار است و با عنايت به مفاد اسناد حقوق بشری موجود می توان دست و کم در سطوح ابتدایی آموزش اين حق را واجد وصف آمرانه دانست. از سویی ديگر اين آموزش نمی تواند و نباید فارغ از الزامات حقوق بشری باشد حق بر آموزش فارغ از حق بر آموزش خرد حداقلی معنا نمی یابد. شروع فرایند آموزش ،بدون ایجاد زمینه ای برای توانمندسازی انديشه درباره درستی یا نادرستی شکل و ماهیت آموزش و نیز بی توجهی به لزوم آموزش عقلانی و سيستماتيک مدارا می تواند خود به نتيجه ای بس ناگوار ختم گردد. اين بایسته نيز به نحو بسیار ظريفی در اسناد جهانی حقوق بشر ديده می شود. در اين مقاله قصد گشودن ابعاد تودرتو و بسیار ظريف اين حق بنيادین انسانی را داریم.