اثر معاملات اضطراری ناشی از اکراه در فقه امامیه و حقوق ایران
نویسنده : نورآبادی، علیرضا؛ سعادت مصطفوی، سید مصطفی؛
(20 صفحه – از 49 تا 68 )
چکیده:
اگرچه امروز اکراه به معنای خاص آن که همراه با تهدید و غلبه رخ میدهد، در روابط حقوقی کمتر به چشم میخورد ولی اعمال فشار جهت انعقاد قراردادی که آزادی اراده فرد را تحت تاثیر قرار میدهد، به انحای دیگری خودنمایی میکند. بر این اساس گاهی اکراه در قالب اضطرار به وقوع میپیوندد چراکه گرچه عامل اضطرار جنبه شخصی دارد ولی این امر در بستر یک فشار و تهدید بیرونی ظهور پیدا میکند. این موضوع در دو مورد به وقوع میپیوندد که خود نیز به اقسامی تقسیم میشود؛ 1. قرارداد اضطراری ناشی از اکراه بر سبب معامله و 2. قرارداد اضطراری ناشی از اکراه بر دو عمل مردد. در باب اثر معامله مضطر در حالت اول، نظرات فقها و حقوقدانان متفاوت است؛ مشهور فقها آن را به تبع حکم معامله اضطراری صحیح میدانند و حقوقدانان نیز ضمانت اجراهای صحت، بطلان و عدم نفوذ را نسبت به آن بیان کردهاند که به نظر میرسد با توجه به تحقق رکن معنوی اکراه، عدم نفوذ معامله در این مورد با منطق حقوقی سازگارتر است. نسبت به اثر معامله در مورد دوم، تقریبا اختلافی نیست و همه آن را غیر نافذ میدانند. بر این اساس، معاملات اضطراری که در بستر یک فشار بیرونی واقع میشود، غیرنافذ بوده و نیازمند تنفیذ بعدی مضطر میباشد گرچه نفس معامله اضطراری صحیح قلمداد میگردد.
آخرین دیدگاهها