بررسی نکات اقتصادی در عهدنامه مالک اشتر

نویسنده : اکبریان، رضا؛

(‎8 صفحه – از 60 تا 67 )

خلاصه ماشینی: “حضرت علی u نیز در نامة‌ معروفشان به مالک اشتر، نظام اقتصادی مطلوب را بخوبی ترسیم کرده و براین نکته تأکید نموده‌اند که، حکومت اسلامی، در جهت بالا بردن سطح تولید، توزیع عادلانه و مصرف صحیح، کاملا تلاش و سعی کند. ) حضرت علی u در این عبارات، وضع طبیعی جامعه را ترسیم می‌کنند تا مالک اشتر در برخوردهای ولایتی و سیاسی خود، این زمینه‌های اجتماعی را مد نظر داشته باشد و با توجه به این زمینه‌ها، سیاست حکومتی و اسلامی خود را اتخاذ نماید، تا سرانجام وی باموضعگیری صحیح بتواند نظام اقتصادی صحیح را میان امت استوار سازد. با توجه به اینکه هدف اقتصاد تأمین نیازمندیهای مالی بشر است، سؤالی که به ذهن خطور می‌نماید این‌ است که نظام اقتصادی مطلوب مورد نظر حضرت علی u ، چه هدفی را دنبال می‌کند؟ آیا این نظام ، فقط در صدد رفع نیازمندیهای ضروری زندگی انسان است؟ در پاسخ باید گفت که این نکته، از دقت و ژرفنگری در بیانات حضرت و مخصوصا در نامة‌ ایشان به مالک اشتر، به دست می‌آید : نظام اقتصادی مطلوب امام u فقط در صدد رفع نیازمندیهای ضروری بشر نیست و با تأمین آنها کار خود را تمام شده نمی‌داند،‌ بلکه در صدد ایجاد عدالت اجتماعی و تأمین رفاه برای همه است. ) اگرچه نظر حضرت دراینجا به طبیعت حکومت می‌باشد، ولی این معنا در نظام اسلامی به طور آشکاری نمایان است که حتی کافری که در زیر لوای اسلام زندگی می‌کند نیز در محدوده‌ای که برای او قرار داده شده است، انگیزه برای تولید دارد؛‌ زیرا می‌داند از حاصل عملی که انجام می‌دهد، خود و بستگانش می‌توانند بهره‌مند شوند.”