مقایسة بیع متقابل و IPC در صنعت نفت ایران

نویسنده : مظلوم رهنی، علیرضا ؛ اسمعیلی، محسن ؛

(‎14 صفحه – از 97 تا 110 )

چکیده:
بعد از استقرار نظام جمهوری اسلامی از سال ١٣٥٨ تا سال ١٣٧١ قراردادهای نفتی ایران به صورت تامین مالی پروژه و بعد از آن تا سال ١٣٩٤ در قالب قراردادهای بیع متقابل منعقد میگردید. قراردادهای بیع متقابل حالت خاصی از قراردادهای ریسکی خرید خدمت هستندکه پیمانکار طرف قرارداد، عملیات مربوط به اکتشاف و توسعه را در قبال دریافت حق الزحمهای معین انجام میدهد. مدل قراردادهای نفتی ایران برای بیش از دو دهه بیع متقابل بوده است. با شروع دهه ٩٠ با طرح معایب بیع متقابل واذعان به ناکارآمدی آن بحث و تلاشهایی بین کارشناسان برای تبدیل قراردادهای نفتی در حوزه نفت به منظور ایجاد جذابیت برای سرمایه گذار خارجی افزایش یافت. این گروه از افراد تاکید داشتند باید اولا انگیزههای لازم برای انتقال تکنولوژی و ثانیا زمینه حضور پایه ای وبلند مدت را برای سرمایه گذارخارجی فراهم نمود معهذا با مناسب دانستن قراردادهای مشارکت در تولید به عنوان بهترین روش آن را معامله ای برد- برد برای طرفین میدانستند. این طرز تفکر به ظهور و تصویب نوع خاصی از قراردادهای نفتی موسوم به IPCمنجر گردید. در مقام مقایسه طراحان این نوع قراردادها معتقد بودند که IPC اشکالات قراردادهای بیع متقابل را برطرف نموده است لیکن مخالفان، مدل جدید را متعارض و متضاد با قوانین بالادستی دانسته و آن را نامناسب برای منافع کشور ارزیابی می کنند