پرداخت دین توسط غیر مدیون

نویسنده : خانه کشی، حامد ؛

(‎12 صفحه – از 111 تا 122 )

چکیده:
در فرضی که شخصی تعهدی را برعهده دارد، براساس قاعده وفا به عهد در حقوق مدنی ایران، ابتدائا و نخست خود آن شخص (متعهد) باید آن را اجرا نماید و با اجرای آن، تعهد ساقط می‌شود و در صورت امتناع متعهد از اجرای آن، بی‌شک طلبکار می‌تواند او را ملزم به اجرای تعهد نماید. گاهی نیز ممکن است شخص ثالثی در راستای اجرای تعهد گام بردارد. اصل تعاون وهم بستگی‌های اجتماعی، قواعد اخلاقی و ضرورتهای اجتماعی اقتضاء می‌نماید که اشخاص بتوانند دیون یکدیگر را ادا نمایند، حقوق نیز در راستای این نیاز اخلاقی و اجتماعی، پرداخت دین دیگری را مجاز می‌داند و اجرای تعهد توسط شخص ثالث (به غیر ازمتعهد) مسلما منجر به سقوط تعهد می‌گردد؛ همانگونه که ضرورت‌های اجتماعی و اخلاقی اقتضاء می‌نماید که اشخاص بتوانند دیون یکدیگر را ادا نمایند همین ضرورت‌ها نیز ایجاب می‌کند که عمل پرداخت کننده، بدون اجر نماند و مدیون اصلی نیز بطور ناروا دارا نشود ولیکن علیرغم این مساله، قانون مدنی ایران در ذیل ماده 267، رجوع پرداخت کننده به متعهد و مدیون اصلی را فقط منوط بر اذنمدیون کرده است که البته این تنها تفسیر ظاهری ماده فوق است و اجرای این امر بطور مطلق در بسیاری از موارد به نتایج و تبعات نامطلوب اخلاقی و اجتماعی منجر خواهد شد.