مطالعه تطبیقی مالیات تکافلی و مالیات محلی

نویسنده : حبیبیان نقیبی، مجید ؛

(‎28 صفحه – از 117 تا 144 )

چکیده:
مالیات، همزاد زندگی اجتماعی انسان‌‌ها و تشکیل حکومت‌‌هاست. این نهاد در ابتدا به شکل بسیط، محدود و محلی بوده و با گذشت زمان، تکامل یافته و البته اوج و حضیض‌‌هایی داشته است. نوشتار حاضر درصدد ارائه ایده جدیدی با عنوان «مالیات تکافلی» است که اخذ و تخصیص درآمدهای مالیاتی به شکل محدود به بخش مردم‌‌نهاد با محوریت شوراها و مساجد محله‌‌ها را مد‌‌نظر قرار داده است. بر این اساس، پرسش‌های قابل ذکر عبارت است از: 1. آیا جعل چنین اصطلاحی صحیح است؟ 2. آیا با نظام مالیه اسلامی، سازگاری دارد؟ 3. آیا با فرهنگ مالیاتی جامعه ایران همخوانی دارد؟ 4. آیا در نظام مالیاتی متعارف، نمونه‌‌ای نزدیک به آن را می‌‌توان یافت؟ 5. در صورت وجود نهادی نزدیک (مانند مالیات محلی)،‌ ‌بر اساس معیار مالیات‌‌های خوب و ویژگی‌‌های تکالیف مالی اسلامی،‌ مالیات تکافلی در مقایسه با آن از چه جایگاهی برخوردار است؟ 6. و در نهایت آیا زمان آن نرسیده است که نسبت به نهادی بومی (ایرانی ـ اسلامی) امکان‌‌سنجی و زمینه‌‌سازی ارائه طرح یا لایحه مناسب صورت پذیرد؟ تحقیق حاضر در تلاش است ضمن بررسی مفاهیم مالیات، تکافل، مالیات محلی و مالیات تکافلی، مروری بر ویژگی‌های تکالیف مالی اسلامی و مالیات خوب داشته باشد و دو نوع مالیات مذکور را بر اساس این ویژگی‌‌ها به اجمال مقایسه کند و ترجیح مالیات تکافلی بر مالیات محلی را نشان دهد. اگر این مقاله بتواند ضمن معرفی «مالیات تکافلی» به‌عنوان نهادی بومی (اسلامی‌ ـ ایرانی)، محله‌محور و مسجدمحور، توجه اندیشمندان، کارگزاران و قانونگذاران را نسبت به این نوع از مالیات، جلب کند و زمینه ارائه طرح و لایحه مناسبی را برای آن فراهم آورد، به هدف خود رسیده است.