اراده تشریعی و معنای مراد الهی

نویسنده مسئول : اسماعیل‌تبار، احمد ؛

(‎19 صفحه – از 41 تا 59 )

چکیده:
خداوند مبدأ آفرینش، علیم، قادر و بی‌نهایت است. نفس الهی دو اراده تکوینی و تشریعی دارد؛ حاصل اراده تکوینی، خلق و حاصل اراده تشریعی، حکم است. هر یک از دو اراده به معنایی متعلق می‌گیرد، معنای متعلق حکم به جهت قانونمندی اشیاء و افعال انسان تعیین‌کننده است که خداوند چه چیزی را متعلق حکم وضعی و چه فعلی را متعلق حکم تکلیفی قرار داده است. حکم وضعی، بیان اوضاع اعتباری اشیاء از دیدگاه قانونمندی الهی می‌کند و حکم تکلیفی، به ترخیص فعل‌ها و ترک فعل‌های انسان مکلف یا الزام و رجحان آن‌ها می‌پردازد اما همه احکام وضعی و تکلیفی که از اراده تشریعی نشأت می‌گیرد به معنایی تعلق می‌گیرد که این معنا به چهار صورت تصور می‌شود: اول؛ آن‌که معنای لغوی باشد که به لغت و زبان هر قوم و جامعه‌ای اختصاص دارد؛ دوم؛ معنای اصطلاحی عرفی است که علاوه بر معنای لغوی آن را عرف وضع می‌کند، سوم؛ معنای اصطلاحی عرفی است که شارع آن را تغییر می‌دهد، چهارم؛ معنای اصطلاحی شرعی است که شارع آن را انشاء و ایجاد می‌کند. رابطه معانی در تصور، تباین است و هیچ معنایی معنای دیگری را برنمی‌تابد