الزام به اجرای عین تعهدات قراردادی در حقوق ایران در مقایسه با اسناد نوین حقوق خصوصی

نویسنده : خورسندیان، محمدعلی ؛ محمدی بصیر، فرهاد ؛

(‎30 صفحه – از 67 تا 96 )

چکیده:
در ﺣﻘﻮق اﯾﺮان ﺑﺎ ﺧﻮدداری ﻣﺘﻌﻬﺪ از اﺟﺮای ﻋﯿﻦ ﺗﻌﻬﺪ، ﻣﺘﻌﻬﺪﻟﻪ(ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻓﺴﺦ ﺑﺎﺷﺪ) ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎﯾﺪ اﻟﺰام ﻣﺘﻌﻬﺪ را درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﻮده و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺗﻌﺬّر اﺟﺒﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺮارداد را ﻓﺴﺦ ﮐﻨﺪ. درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﺳﻨﺎد ﻧﻮﯾﻦ ﺣﻘﻮق ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺻﻮل اروﭘﺎﯾﯽ ﺣﻘﻮق ﻗﺮاردادﻫﺎ و اﺻﻮل ﻗﺮاردادﻫﺎی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺸﺘﺮک ﻣﺮﺟﻊ، ﻣﺘﻌﻬﺪﻟﻪ را ﺑﯿﻦ اﻟﺰام ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﺟﺮای ﻋﯿﻦ ﺗﻌﻬﺪ و اﻗﺪام ﺑﻪ ﻓﺴﺦ و ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﺴﺎرت، ﻣﺨﺘﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻼف ﺣﻘﻮق اﯾﺮان، در اﯾﻦ اﺳﻨﺎد اﻟﺰام ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﺟﺮای ﻋﯿﻦ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﺜﻨﺎءﻫﺎی زﯾﺎدی ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ آزادی ﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻت اﻗﺘﺼﺎدی، دﯾﮕﺮ ﻣﻔﺎد اﺻﻞ ﻟﺰوم ﻗﺮاردادﻫﺎ، اﺟﺮای ﻋﯿﻦ ﺗﻌﻬﺪ در ﻫﺮ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮآورده ﻧﻤﻮدن اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﻌﻘﻮل و ﻣﺘﻌﺎرف ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻗﺮارداد، وﻓﺎی ﺑﻪ ﻋﻬﺪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد. از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﺣﻘﻮق اﯾﺮان، ﻧﻮﻋﯽ ﺟﺮﯾﻤﻪ ﻣﺎﻟﯽ و ﺣﺒﺲ ﻣﺪﯾﻮن، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار ﻫﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﻣﺘﻌﻬﺪ و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده او اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮔﺮدد، اﺳﻨﺎد ﯾﺎد ﺷﺪه ﺣﺒﺲ را ﺟﻬﺖ اﺟﺮای ﺗﻌﻬﺪ، اﻗﺪاﻣﯽ ﺧﻼف آزادی اﻧﺴﺎن داﻧﺴﺘﻪ و آن را ﻣﻮرد ﭘﺬﯾﺮش ﻗﺮار ﻧﺪاده اﻧﺪ.