قاعده سازی و مصداق شناسی در اماره ی قضایی

نویسنده : درویش زاده کاخکی، محمد ؛

(‎26 صفحه – از 181 تا 206 )

چکیده:
این مقاله متضمن پاسخ به دو سؤال اساسی به شرح زیر است:1- آیا اصول و قواعدی مشخص بر اماره‌ی قضایی حاکم است؟ 2- در دکترین و رویه‌ی قضایی اماره‌ی قضایی با چه مصادیقی معرفی شده است و این مصادیق چگونه طبقه‌بندی و قاعده‌مند می‌شوند؟در پاسخ به سؤال اول چهار قاعده یا اصل عمومی برای معرفی اماره‌ی قضایی شناسایی شده است که عبارتند از: قاعده‌ی عدم حصر؛ قاعده‌ی عدم تأثیر طریق تحصیل؛ قاعده‌ی تسری؛ قاعده همسایگی اماره‌ی قضایی با اماره‌ی قانونی. در پاسخ به سؤال دوم نیز امارات قضایی در پانزده دسته طبقه‌بندی شده است که عبارتند از: امارات ناشی از ترک فعل؛ امارات ناشی از شهادت فاقد شرایط؛ امارات قضایی ناشی از اقرار فاقد شرایط؛ امارات قضایی ناشی از تحقیق و معاینه محل؛ امارات قضایی ناشی از عرف و عادات؛ امارات ناشی از سند؛ امارات ناشی از فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ امارات ناشی از موضوع کیفری؛ امارات قضایی ناشی از رابطه‌ی زوجیت؛ اماره‌ی قضایی ناشی از کارشناسی؛ امارات ناشی از ظاهر حال امارات ناشی از نظریه های حقوقی؛ امارات ناشی از قرارداد و یا سایر روابط حقوقی؛ اماره‌ی قضایی ناشی از عمل، اظهار یا وضعیت شخص دارنده‌ی اماره یا طرف مقابل؛امارات قضایی مرتبط با معامله به قصد فرار از دین یا معامله صوری.بخش پایانی مقاله به نتیجه گیری از مباحث اختصاص یافته و سه نتیجه‌ی مهم را مطرح کرده است که عبارتند از: الف- اقتضایی بودن امارات قضایی؛ ب- قابلیت نظم یافتگی و انسجام پذیری؛ ج-فراوانی کاربرد اماره قضایی در آرای مراجع قضایی.