حقوق دفاعی متهم در «دوران تحت نظر» در قانون آیین دادرسی کیفری و بررسی تطبیقی آن با حقوق انگلستان

نویسنده : حیدری، الهام ؛

(‎26 صفحه – از 27 تا 52 )

چکیده:
تحت نظر گرفتن متهمان در جرايم مشهود يكي از مهمترين اختيارات ضابطين دادگستري است. مسلماً پيش بيني چنين اختياري براي ضابطين دادگستري كه منتهي به سلب آزادي رفت و آمد متهم مي شود، بر تلاش در جهت تحقق مصالحي بزرگ همچون كشف حقيقت و احراز واقعيت در پرونده هاي كيفري و نيز، تحصيل دلايلي كه دستيابي به اين هدف را امكان پذير مي سازند، استوار است. مسلماً ضرورتهايي همچون سرعت در جمع آوري دلايل جرم و ممانعت از نابودي و امحاء آنها، پيشگيري از تباني متهم با شهود، شركا يا معاونان احتمالي بخصوص در مراحل اوليه رسيدگي، محدوديت در حقوق اعطايي به متهم تحت نظر را اقتضاء مي كند. با اين حال، ضرورت حفظ حقوق و آزادي هاي فردي و كرامت انساني در كنار حفظ مصلحت اجتماعي ايجاب مي كند كه براي متهم تحت نظر قرار گرفته، حقوق دفاعي به رسميت شناخته شود. چنين موضوعي در قوانين سابق آيين دادرسي كيفري كمرنگ بود. به موجب قانون آيين دادرسي كيفري مصوب 1392 متهم در دوران تحت نظر در جهت تضمين حقوق و آزادي هاي فردي و نيز حفظ كرامت انساني از حقوق دفاعي همچون حق سكوت، حق ملاقات باوكيل، حق تفهيم اتهام و…. برخوردار گشته است. چنين موضعي در حقوق انگلستان نيز مشهود است و قانون پليس و ادله كيفري 1984 اين كشور حاوي موادي است كه تكاليف متعددي را براي پليس در راستاي تضمين حقوق متهم تحت نظر قرار گرفته، مقرر داشته است.