ارتکاب قتل، سوزاندن جسد مقتول و خودکشی قاتل

نویسنده : توجهی، عبدالعلی ؛

(‎8 صفحه – از 43 تا 50 )

خلاصه ماشینی: “مهمترین ثمره تبییت اصل کلی و اولیه در مجازات قتل،پاسخ به این پرسش است که‌ در صورت عدم امکان قصاص به عللی از جمله فوت قاتل یا خودکشی وی،آیا می‌توان در کلیه موارد به بدل و جایگزین آن یعنی دیه مراجعه نمود یا اینکه رجوع به دیه و حکم نمودن به‌ آن در قتل عمد برخلاف اصل است و باید به قدر متیقن آن که همان موارد منصوص است بسنده نمود؟ تحقیق در ادله و منابع شرعی نشان‌ می‌دهد که حکم اولی و اصلی قتل عمد، قصاص است و دیه تنها از راه تراضی و یا در وارد منصوص جایگزین قصاص می‌شود. مراجعه به آثار فقها،گویای آن است که‌ در خصوص این مسئله،دو دیدگاه مختلف به‌ شرح زیر وجود دارد: 1-معین بودن قصاص: براساس رأی و نظر مشهور در مورد مجازات قتل عمد،آنچه بالاصاله معین است، فقط قصاص می‌باشد و تنها در صورت تراضی میان اولیای دم و جانی،امکان تبدیل آن به دیه‌ محقق می‌شود. »27 در صحیحه دیگری که عبد الله بن سنان و ابن بکیر از امام صادق(ع)،نقل می‌کند،آن‌ حضرت در پاسخ به سؤالی راجع به مؤمنی که‌ مؤمن دیگری را عمدا کشته است می‌فرمایند: «ان لم یکن علم به انطلق الی اولیای‌ براساس رأی و نظر مشهور در مورد مجازات قتل عمد، آنچه بالاصاله معین است، فقط قصاص می‌باشد و تنها در صورت تراضی میان‌ اولیای دم و جانی،امکان‌ تبدیل آن به دیه محقق‌ می‌شود المقتول فاقر عندهم بقتل صاحبه فان عفوا عنه فلم یقتلوه اعطاهم الدیه…..”