ماهیت، خصوصیت و جایگاه دیوان دعاوی ایران و ایالات متحده (بخش اول)

نویسنده : بردبار، محمد حسن ؛

(‎4 صفحه – از 8 تا 11 )

خلاصه ماشینی: حقوقدانان ایرانی استدلال می‌کنند که شدت و تکرار نقض حقوق بین الملل توسط امریکا، شامل اقدامات آن کشور در تدارک کودتای 28 مرداد 1332(19 اوت 1953)11، تحمیل اجباری شاه و حمایت از وی(12و حکومت وحشتناک او علیه مردم ایران13، مانع از این می‌شود که دولت ایالات متحدۀ امریکا بتواند به دستگیری اعضای سفارت امریکا در تهران اعتراض کند14. »19و 20 4)اگر استدلالهای هر دو طرف را بپذیریم و فرض کنیم که کودتای 28 مرداد 1332 و همکاری و همراهی دولت ایالات متحده با حکومت شاه از همان سال به بعد،نقض حقوق بین الملل به ترتیب مقرر در منشور سازمان ملل21و دستگیری کارکنان سفارت امریکا نقض کنوانسیونهای 1961 و 1963 وین22باشد،باز این واقعیت را نمی‌توان تکذیب کرد که گرفتن سفارت در حقیقت«عکس العمل»ایران به «اعمال»مرتکبه از سوی ایالات متحده بود و از جمله اهداف آن«ممانعت از یک کودتای دیگر علیه دولت مردمی برای استقرار مجدد شاه»23به شمار می‌رفت. به نقل از: (به تصویر صفحه مراجعه شود) در مقالۀ دکتر المنصور و دیگران ضمن اینکه موضوع صلاحیت دیوان بین المللی دادگستری در مورد دعوی مورخ 29 نوامبر 1979 ایالات متحده علیه ایران مورد بحث قرار گرفته،از جمله این سؤال هم مطرح شده است که«اگر دو مورد نقض حقوق بین الملل وجود داشته باشد،یکی به وسیلۀ امریکا به خاطر سرنگونی دولت دکتر مصدق و استقرار و حمایت مستقیم حکومت وحشت شاه تا سال 1978،و دیگری در رابطه با به گروگان گرفتن دیپلماتهای امریکایی،آیا ایالات متحده می‌تواند به صلاحیت دیوان برای استماع دعاوی خود طبق کنوانسیون وین استناد کند و سپس از اصلاحیۀ کانلی )tnemdnemA yllannoC( استفاده کرده صلاحیت دیوان برای استماع مطالبی که مربوط به عملیات و ارتباطات آن دولت با شاه بوده است را نپذیرد.