چالش‌های پیش‌روی تعیین کیفر شروع به جرم در جرایم با کیفرهای متعدد و تخییری در قانون مجازات اسلامی 1392
نویسنده مسئول : صادق نژاد نائینی، مجید ؛ نویسنده : خانعلی پور واجارگاه، سکینه ؛
(17 صفحه – از 83 تا 99 )
چکیده:
یکی از مراحل تکوین رفتار مجرمانه که غالبا با پاسخ کیفری مواجه می‌شود، شروع به جرم است که نزدیک-ترین مرحله به ارتکاب جرم تام است و بنا به تعریف اگر مانعی نرسد، جرم به اتمام خواهد رسید. پاسخ به این رفتار، به شیوه‌های متفاوتی انجام می‌شود. در قانون مجازات اسلامی، مصوب سال 1392، قانونگذار برخلاف قوانین گذشته کوشیده است که کیفر آن را ضابطه‌مند نماید تا به این ترتیب، موجب انسجام احکام شود. علی-رغم این رویکرد مثبت، نظام پاسخ‌دهی به شروع به جرم نسبت به جرایمی با کیفرهای تخییری و متعدد با خلاهایی مواجه و مشکلاتی را فرا روی قضات قرار داده است. این مطالعه بر آن است تا با اشاره به مشکلات تقنینی و قضایی مربوط به تعیین کیفر شروع به جرم در چنین جرایمی به این پرسش پاسخ دهد که در صورت ارتکاب جرایمی با کیفرهای تخییری و متعدد، کیفر شروع به جرم باید براساس چه ضابطه‌ای مشخص شود؟ به این منظور، این نوشتار از روش توصیفی ـ تحلیلی بهره برده است. در این خصوص، نظرات مختلفی قابل ارائه است که هر یک ملاک خاصی را در نظر داد. این نظرات را می‌توان ذیل سه رویکرد عمده قرار داد که عبارتند از؛ اختیار قاضی، ملاک قرار دادن شدیدترین یا خفیف‌ترین کیفر قانونی. بررسی نظرات موجود نشان می‌دهد که کاربست هر یک، با مزایا و معایبی همراه خواهد بود. نظر مختار در این نوشتار بر آن است که با تکیه بر اصول تفسیری و نگاهی به نظرات موجود، در جرایمی که مقنن جرم تام آنها را مشمول اختیار دادرس قرار داده است در شروع به این جرایم نیز این اختیار صادق است. با این حال، برای آن‌که دادرسان کمتر دچار صدور آرای متهافت شوند باید در کیفردهی، به نوع جرم ارتکابی و سیاستی که از مجموع مقررات کیفری حاکم بر آن دسته از جرایم قابل اتخاذ است توجه کنند.
آخرین دیدگاه‌ها