تعهدات دولت ها در پیشگیری و جبران خسارت ناشی از حوادث اتمی
نویسنده : داراب پور، مهراب ؛ زارع نعمتی، رؤیا ؛
(38 صفحه – از 185 تا 222 )
چکیده:
هیچ اقدامی در جهان بدون مخاطره نیست. تولید، توزیع و استفاده از انرژی اتمی هم خالی از حوادث نخواهد بود. بهترین درمان حوادث ناگوار، پیشگیری است. از یک طرف نمی‌توان از این انرژی حیاتی صرف‌نظر کرد و از سوی دیگر، حتی در استفاده صلح‌آمیز این انرژی نیز، خطراتی سهمگین نهفته است. در حقوق بین‌الملل، دولت‌ها به سختی مسئولیت برای کارهای منع نشده را پذیرا هستند، به‌ویژه اگر خود آنها اقدام به فعالیت منع نشده، نکرده باشند. در حقیقت تلاش دولت‌ها در جهت بار نمودن این مسئولیت‌ها بر دوش دیگران است. درخصوص انرژی هسته‌ای هم همین موضوع صادق است. دولت‌ها، مسئولیت برای نقض تعهدات بین‌المللی خود را می‌پذیرند و هنگامی که بحث پرداخت خسارت مطرح می‌شود آنرا به متصدی و امثال آن انتقال می‌دهند. هدف اولیه نگارش این مقاله، تشریح مستند تعهدات دایر بر پیشگیری از حوادث اتمی است. پس از اثبات چنین تعهدی، مشکلات مرتبط با ایمنی و اطلاع‌رسانی، مقابله با خسارات و مسئولیت جبران خسارات تجزیه و تحلیل حقوقی می‌شود تا از این میان ثمرة مطلوبی برای رفع موانع عاید گردد. در این نوشتار تلاش شده است تا با تجزیه و تحلیل روش‌های پیشگیری و شیوه‌های جبران خسارات در طرح‌های تدوین شده از سوی کمیسیون حقوق بین‌الملل سازمان ملل متحد بررسی نماید که آیا پیشگیری تنها کافی است و آیا طرح‌های کمیسیون حقوق بین‌الملل، دولت و مردم را برای حل مشکلات مرتبط به حوادث اتمی مستغنی از الحاق به کنوانسیون‌های خاص بین‌المللی می‌سازد یا خیر؟ اگر این اصول و مبانی کافی نباشند چاره‌ای جز پذیرش کنوانسیون‌های خاص مسائل هسته‌ای یا طراحی شیوه‌ای بدیع برای جبران خسارات وارده به مردم و دولت‌ها وجود ندارد که باید برای پذیرش و الحاق به آنها یا طراحی شیوه جدید چاره‌اندیشی‌های لازم را معمول داشت. از همه مهم‌تر این‌که، چه مشکلاتی ممکن است وجود داشته باشد که جستجوی راه‌حل‌های حقوقی را ایجاب می‌کند؟
آخرین دیدگاه‌ها