حق صدقه

نویسنده : محمودی؛

(‎9 صفحه – از 137 تا 145 )

خلاصه ماشینی: “حق صدقه چیست؟ از بیان امام چهارم(ع)به روشنی استنباط میشود که در صدقه،صاحب حق خود صدقه‌ میباشد نه صدقه دهنده،با این ترتیب صدقه دهنده در مقابل ذیحق(صدقه)،مکلف‌ محسوب میشود و چون مکلف باید شرایط تکلیف را بجای آورد و در اینجا شرط مهم‌ «قربة الی الله بودن»فعل و پس از آن پنهان نگاهداشتن صدقه و اگر ممکن نباشد یا فوریت دادن صدقه ایجاب کند علنی کردن آنست،لذا حقی برای صدقه دهنده باقی نمی‌ماند تا مثلا منت گذارد و یا با تحقیر طرف و خود بزرگ‌بینی و امثال آن به صدقه گیرنده آزار رساند. به ایجاب و قبول نیازی نیست البته صدقه دهنده باید بالغ،عاقل،قاصد و مختار و صاحب‌ مالی باشد که می‌بخشد اما در طرف دیگر اهلیت شرط نیست مثلا کسی کودک درمانده‌ و فقیری را برهنه می‌بیند و بدون مراجعه به ولی قهری،او را میپوشاند این عمل خداپسندانه‌ چند حسن دارد: 1-جای منت نهادن باقی نمیماند زیرا بر کودک فقیر،منت نهاده در حالی که فاقد درک این معنی است مورد پیدا نمیکند. بهمین قیاس است صدقه دادن و کمک بلا عوض کردن در راه خدا،به سفیهان و دیوانگان و اشخاص محجور و چون،هیچ فرد عاقلی خدمت به درماندگان را از اینکه در قالب عقدی در نیامده تقبیح نمیکند باید پذیرفت که صدقه عقد نیست بلکه امر عبادی میباشد راستی اگر مجروحی نیاز فوری به خون یا دارو داشته باشد و کسی بخواهد به چنین‌ درمانده‌ای فقط بخاطر خدا کمک کند و آن مجروح هم اهلیت قبض نداشته باشد عمل‌ نیکوکار باید ناتمام بماند؟یا اگر کمک نمود و بعد پشیمان شد حق رجوع برایش باقی‌ است؟ اگر معتقد باشیم که صدقه،عقد است وقتی غیر اهل صدقه را قبض نمود مانند اینستکه نیت‌ متصدق جامه عمل بخود نپوشیده است،لذا حق رجوع به صدقه را دارد.”